22 İyun 2025

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

Yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrinin təqdim edilməsi

ƏDV ödəyicisi olan hüquqi şəxslər öz mülkiyyətlərində olan yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrini təqdim edərkən yaranan vergi öhdəliyi ilə bağlı məsələlərə İqtisadi Araşdırmalar və Tədris Mərkəzinin təlimçisi, iqtisadçı ekspert Cavid Vəlizadə aydınlıq gətirir.

Vergi Məcəlləsində 1 yanvar 2020-ci il tarixdən qüvvəyə minmiş dəyişikliyə əsasən, hüquqi şəxslər tərəfindən onların mülkiyyətində olan yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrinin təqdim edilməsinin notarius tərəfindən sadələşdirilmiş vergiyə cəlb olunması ləğv edilmişdir. Beləliklə, hazırda qüvvədə olan qanuna əsasən, ƏDV ödəyicisi olan hüquqi şəxs tərəfindən mülkiyyətində olan yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrinin 1 yanvar 2020-ci il tarixdən sonra təqdim edilməsindən əldə edilən gəlir Vergi Məcəlləsinin 104 və 159-cu maddələrinin tələblərinə görə müəyyən edilmiş ümumi qaydada ƏDV və mənfəət vergisinə cəlb edilir.

Vergi Məcəlləsinin 114.3.1-ci maddəsində göstərilir ki, torpaqların yaxşılaşdırılması üzrə kapitallaşdırılmış xərclərə, binalara, tikintilərə və qurğulara illik 7 faizədək amortizasiya hesablanmalıdır. Bununla belə, Məcəllənin 114.6-cı maddəsinə əsasən, vergi ilində təqdim edilmiş yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrinə amortizasiya xərci hesablanmır.

Misal: Tutaq ki, "A" MMC ƏDV ödəyicisidir və mülkiyyətində ilkin dəyəri 98.000 manat olan və yığılmış amortizasiyası 13239.8 manat olan qeyri-yaşayış sahəsini 177.000 manata satmışdır.

ƏDV= 177000/1.18*18%=27000 manat;

Mənfəət vergisi = (177000-27000-84760.2)*20%=13047.96 manat;

Beləliklə MMC 27.000 manat əlavə dəyər vergisi və 13047.96 manat isə mənfəət vergisi ödəyəcəkdir.

VergiSənaye məhəlləsinin rezidentlərinə hansı vergi güzəştləri tətbiq olunur? VergiZərgərlik məmulatlarının nağd satışına görə cərimə nə qədərdir? VergiKarqo şirkətləri üçün tələblərdə hansı dəyişiklik edilib? Vergiİcarəyə götürülən obyekt üçün kod almaq mümkündürmü? VergiTorpaqların icarəyə verilməsi əməliyyatı ƏDV-yə cəlb olunurmu? VergiGüzəştli qiymətlə satış zamanı ƏDV hansı məbləğdən hesablanmalıdır? VergiQeyri-rezidentlərə xalis mənfəətə görə hesablanan vergi ilə bağlı dəyişikliklər VergiBazarın sahibi icarəyə götürülən obyektin vergi orqanında uçota qoyulmasını tələb edə bilərmi? VergiƏhalidən qızıl alışına çəkilən xərclər hansı formada gəlirdən çıxıla bilər? VergiKassa metodu ilə çalışan sahibkar üçün gəlirin əldə edilməsi vaxtı necə tənzimlənir?