Öyrənmək istəyirdim ki, mikro, kiçik, orta və iri sahibkarlıq subyektləri ilin sonunda ayrı-ayrılıqda hansı növ vergi hesabatlarını təqdim edirlər?

İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətindən bildirilib ki, vergi ödəyicilərinin mikro, kiçik, orta və ya iri sahibkarlıq subyektinə aid olması ilə bağlı vergi qanunvericiliyində xüsusi bəyannamə (hesabat) forması nəzərdə tutulmayıb.

Vergi ödəyicisinin öhdəlikləri vergi uçotuna alınarkən təqdim olunan ərizədə seçilmiş vergitutma sisteminə və yaranan vergitutma obyektlərinə uyğun olaraq müvafiq vergilərdən (sadələşdirilmiş vergi və ya gəlir (mənfəət) vergisi, ƏDV) ibarət olacaq.

Sadələşdirilmiş vergitutma metodu tətbiq edildiyi halda əldə olunan gəlirlərdən 2 faiz dərəcə ilə sadələşdirilmiş vergi hesablayaraq rübdən sonrakı ayın 20-dən gec olmayaraq sadələşdirilmiş vergi bəyannaməsini vergi orqanına təqdim etməklə dövlət büdcəsinə ödənilir.

Gəlir (mənfəət) vergisi metodunu tətbiq edildiyi halda isə əldə olunan gəlirdən bu gəlirin əldə olunması ilə bağlı çəkilən xərclər çıxıldıqdan sonra qalan fərqdən 20 faiz dərəcə ilə gəlir (mənfəət) vergisi hesablanır və növbəti ilin mart ayının 31-dən gec olmayaraq gəlir (mənfəət) vergisi bəyannaməsini vergi orqanına təqdim edilir.

O da nəzərə alınmalıdır ki, Vergi Məcəlləsi ilə müəyyən olunmuş qaydada gəlirlərin və xərclərin uçotunu aparan mikro sahibkarlıq subyekti olan sahibkarların sahibkarlıq fəaliyyətindən gəlirinin (mənfəətinin) 75 faizi gəlir vergisindən azaddır.

Bununla yanaşı, sahibkarlıq fəaliyyəti çərçivəsində vergi tutulan əməliyyatlarının həcmi ardıcıl 12 aylıq dövrün istənilən ayında (aylarında) 200.000 manatdan artıq olan vergi ödəyicisi (avtonəqliyyat vasitələri ilə Azərbaycan Respublikasının ərazisində daşımaları həyata keçirən, idman mərc oyunlarını təşkilində iştirak edən şəxs istisna olmaqla, mülkiyyətində olan yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrinin təqdim edilməsini həyata keçirən fiziki şəxslər) növbəti ayın 10 günü ərzində ƏDV-nin məqsədləri üçün qeydiyyata dair ərizə verməli, vergi orqanı tərəfindən ƏDV qeydiyyatına alındıqdan sonra isə ƏDV ödəyicisinin vergi öhdəliklərini yerinə yetirməlidir.

Bəyannamələrin formaları, o cümlədən doldurulması qaydaları ilə Dövlət Vergi Xidmətinin internet səhifəsinin (www.taxes.gov.az) “Bəyannamə” bölməsindən tanış ola bilərsiz.

Əsas: Vergi Məcəlləsinin 33-cü, 96-cı, 101-ci, 102-ci, 104-cü, 106-cı, 155-ci, 159-cu, 218-ci və 219-cu maddələri.