3 Dekabr 2024

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

Məcburi işburaxma dövrü üçün əməkhaqqı məbləğinin hesablanması

Qanunvericiliyə əsasən, işçinin qanunsuz olaraq işdən çıxarılması məhkəmə qaydasında sübut olunarsa və işçi işinə bərpa edilərsə, işəgötürən məcburi boşdayanma günlərinə görə ona ödəniş etməlidir. Bəs işçinin məcburi işburaxma dövrü üçün əməkhaqqının məbləği necə hesablanır? “vergiler.az”ın sualına əmək qanunvericiliyi üzrə ekspert Nüsrət Xəlilov aydınlıq gətirir.

Əmək Məcəlləsinin 74-cü maddəsinin 2-ci hissəsində qeyd edilir ki, qanunsuz və ya əsassız işdən çıxarılmış işçi işinə bərpa olunması üçün məhkəməyə iddia ərizəsi ilə müraciət edərsə və məhkəmə tərəfindən iddiasi təmin olunaraq işinə (vəzifəsinə) bərpa edilməsi haqqında qətnamə (qərar) qəbul edilərsə, işəgötürən tərəfindən məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qətnaməsi (qərarı) dərhal icra edilərək o, əvvəlki vəzifəsinə və ya öz razılığı ilə başqa vəzifəyə (işə) bərpa olunmalıdır.

Misal: Ruslan (ad şərtidir) müddətli əmək müqaviləsi ilə “A” müəssisəsində kiçik mühasib vəzifəsində çalışır. Onun əmək müqaviləsi bir illikdir və 05.01.2022-ci il tarixdə bağlanıb. Ruslanın əmək müqaviləsinə 16.01.2023-cü il tarixdə müqavilə müddətinin bitməsi əsası ilə xitam verilib. Pozulmuş hüquqlarının bərpası üçün o, məhkəməyə müraciət edib və 16.06.2023-cü il tarixdə işə bərpa olunub. Məhkəmənin qərarında o da bildirilir ki, əsassız yerə işdən çıxarıldığı tarixdən işə bərpa edildiyi tarixədək olan dövr üçün Ruslana əməkhaqqı ödənilməlidir. Çünki həmin müddət məcburi işburaxma dövrü hesab edilir.

Məcburi iş buraxma işçinin işəgötürənin təqsiri ucbatından öz əmək funksiyalarının icrasını müəyyən dövr üçün icra edə bilməməsidir. İşçi tərəfindən işburaxma dövrü üçün işçiyə hər hansı ödəniş olunmur, lakin işəgötürənin təqsiri ucbatından məcburi işburaxma baş verərsə, işçinin itirilmiş əməkhaqqı ödənilməlidir.

Misalda göstərilən halda Ruslanın orta əməkhaqqı məbləğinin 570 manat olduğunu fərz etsək, ona məhkəmə qərarına müəyyən olunmuş formada 16.01.20233-cü il tarixdən 16.06.2023-cü il tarixədək (5 ay üçün) əməkhaqqı hesablanaraq müvafiq tutulmalar olduqdan sonra ödənilməlidir. Belə halda, əməkhaqqının hesablanması müvafiq dövrlərdəki iş günlərinin sayına uyğun olaraq aylıq işlənməli günlərə görə aşağıdakı kimi hesablanacaq:

Aylar

İş günü

Aylıq əməkhaqqı

İşlənməli iş günü

Əməkhaqqı məbləği

Yanvar

18

570

10

316,7

Fevral

20

570

20

570

Mart

17

570

17

570

Aprel

18

570

18

570

May

21

570

21

570

İyun

18

570

11

348,3

Vergiİşğaldan azad edilmiş ərazilərdə uçota alınmayan şirkət vergi güzəştlərindən yararlana bilərmi? VergiSığorta məbləğinin gəlirdən çıxılması VergiArtıq ödənilmiş vergi məbləğinin geri qaytarılması VergiNəqliyyat vasitəsini icarəyə götürən müəssisənin hansı vergi öhdəliyi yaranır? Vergiİcarə götürülən obyektə çəkilən xərclər gəlirdən çıxılırmı? VergiMəzuniyyət haqqından məcburi dövlət sosial sığorta haqqının tutulması VergiBankdan xarici valyuta alan vergi ödəyicisi üçün məzənnə fərqi xərc kimi nəzərə alınırmı? VergiQuş ətinin satışı ƏDV-yə cəlb olunurmu? VergiMüharibə veteranlarının vergi güzəşti hansı tarixdən hesablanır? VergiFiziki şəxslərin əmlak vergisinə görə güzəştinin hesablanması