30 Dekabr 2025

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

Alış aktı ilə alınan mallara görə çəkilən xərclər gəlirdən çıxılırmı?

“B” MMC kənd təsərrüfatı məhsullarını kənd sakinlərindən alıb mağazalara topdan satır. 2024-cü ildə kənd sakinlərindən 10.000 manat dəyərində toyuq yumurtası alınıb. MMC həmin xərcləri tam şəkildə gəlirdən çıxa biləcəkmi?

İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətindən bildirilib ki, Vergi Məcəlləsinin 109.8-ci maddəsinə əsasən ,“Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Qanunun 3.5-ci maddəsində göstərilən mallar, qiymətli daşlar, qiymətli metallar, o cümlədən qiymətli daşlardan və qiymətli metallardan hazırlanmış məmulatlar, daşınmaz əmlak, avtomobil nəqliyyatı vasitələri və daşınar əsas vəsaitlər istisna olmaqla, digər malların vergi ödəyicisi kimi vergi orqanında uçotda olmayan fiziki şəxslərdən alış aktı əsasında alınması və ya malların vergi ödəyicilərindən bu Məcəllənin 50.8-ci maddəsinin tələblərinə cavab verən nəzarət-kassa aparatının çeki əsasında alınması üzrə gəlirdən çıxılan xərclərin yuxarı həddi vergi ödəyicisinin hər il üçün gəlirlərinin və xərclərinin ən yüksəyinin hər bir hal üzrə 2 faizi həddində məhdudlaşdırılır və bu həddən yuxarı məbləğ gəlirdən çıxılmır.

Göründüyü kimi, müvafiq istisnalar nəzərə alınmaqla malların vergi uçotunda olmayan fiziki şəxslərdən alış aktı əsasında alınması zamanı gəlirdən çıxılan xərclər müəyyən olunmuş hədlə məhdudlaşdırılır və “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Qanunun 3.5-ci maddəsində göstərilən malların, o cümlədən kənd təsərrüfatı məhsullarının vergi uçotunda olmayan fiziki şəxslərdən alış aktı əsasında alınması üzrə çəkilmiş xərclər məhdudlaşdırılmadan gəlirdən çıxılır.

Vergi Məcəlləsinin 13.2.61-ci maddəsinin müddəalarına əsasən, istehsal olunan (o cümlədən sənaye üsulu ilə, xüsusi broyler təsərrüfatlarında, avtomatlaşdırılmış tövlə sistemlərində və digər yerlərdə) canlılar diri şəkildə olarkən əldə edilmiş məhsulların ilkin formada, heç bir kimyəvi təsirə məruz qalmadan təqdim edilməsi kənd təsərrüfatı məhsullarının satışı sayılır.

Qeyd olunanlara əsasən, sorğuda göstərilən halda, toyuq yumurtası kənd təsərrüfatı məhsulu hesab edildiyindən, həmin məhsulun vergi uçotunda olmayan fiziki şəxslərdən alış aktı əsasında alınması üzrə çəkilmiş xərclər Vergi Məcəlləsinin 108-ci maddəsinə uyğun olaraq tam şəkildə gəlirdən çıxılır.

Yuxarıda qeyd olunanlar Vergi Məcəlləsinin 16-cı, 108-ci və 109-cu maddələri ilə tənzimlənir.

VergiAlış aktı ilə alınan mallara görə çəkilən xərclər gəlirdən çıxılırmı? VergiKriptovalyuta ticarətindən əldə edilən gəlir vergiyə cəlb olunurmu? VergiToyuq ətinin idxalı zamanı ödənilən ƏDV əvəzləşdirilirmi? VergiMMC kimi fəaliyyət göstərən idman klublarına köçürülən vəsait gəlirdən çıxılırmı? VergiUşaq bağçasına ödənilən yardım məbləği gəlirdən çıxılırmı? VergiSosial şəbəkələrdə reklamlara ödənilən vəsaitdən hansı qaydada vergi tutulur? VergiVəfat edən döyüşçülərin övladlarına hansı halda vergi güzəşti verilir? VergiMüharibə veteranlarına hansı vergi güzəşti tətbiq olunur? Vergiİşçilərin yemək xərcləri vergiyə və sığorta haqlarına cəlb olunurmu? VergiBazarlarla bağlı tələblər “Mall”lara da şamil edilirmi?