10 Dekabr 2024

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

Vergi qanunvericiliyinin pozulması hansı hallarda vergi ödəyicisinin məsuliyyətini istisna edir?

Vergi qanunvericiliyinin pozulması bütün tərəflər – həm vergi orqanları, həm vergi ödəyiciləri üçün və ən əsası da dövlət maraqları üçün arzuolunmazdır. Ancaq hansısa səbəbdən bu cür halın yaranması heç də həmişə vergi ödəyicisinin məsuliyyəti ilə nəticələnmir: bunun üçün vergi ödəyicisinin öz səhvini vaxtında aradan qaldırması tələb olunur. Mövzunun təfərrüatlarını iqtisadçı ekspert Anar Bayramov şərh edir.

Vergi Məcəlləsinin 55.2-ci maddəsinə əsasən, bu Məcəllənin 55.1-ci maddəsində müəyyən edilən hallar olduqda, şəxs vergi qanunvericiliyi ilə bağlı hüquq pozuntusuna görə, bu Məcəllənin 55.1.6-cı maddəsində göstərilən hallarda faizlərin ödənilməsi istisna olmaqla, məsuliyyət daşımır.

Vergi Məcəlləsinin 55.1.6-cı maddəsində göstərilir ki, vergi ödəyicisi dəqiqləşdirilmiş hesabat verdiyi zaman Vergi Məcəlləsinin 59.1-ci maddəsi üzrə faizlərin ödənilməsini də həyata keçirir.

Məcəllənin 55.1.6-cı maddəsinə əsasən, vergilərin düzgün hesablanmaması və vergi öhdəliklərinin yerinə yetirilməməsi ilə bağlı vergi qanunvericiliyinin pozulmasının vergi orqanının yoxlamasına qədərki dövrdə vergi ödəyicisinin özü tərəfindən aradan qaldırılması vergi qanunvericiliyinin pozulmasında şəxsin təqsirini istisna edir.

Misal 1: Vergi ödəyicisi ağır xəstəliyi səbəbindən bəyannaməni vaxtında təqdim edə bilməyib. Bu halda vergi orqanı Vergi Məcəlləsininin 58.1-ci maddəsində nəzərdə tutulan bəyannamənin təqdim edilməməsinə görə 40 manat maliyyə sanksiyasını tətbiq etmir.

Misal 2: Vergi ödəyicisi vergi orqanının rəsmi məktubuna əsaslanaraq, 2019-cu ildə əməkhaqqından gəlir vergisi hesablayarkən 4.000 manat vergini dövlət büdcəsinə ödəməyib. Bu halda vergi ödəyicisinə Vergi Məcəlləsinin 57.1-ci maddəsinə uyğun olaraq, verginin hesabatda göstərilən məbləğini verginin hesabatda göstərilməli olan məbləğinə nisbətən azaldılmasına görə 50 faiz həcmində, yəni 2000 manat (4000 x 50% = 2000 manat) maliyyə sanksiyası tətbiq edilməyəcək.

Amma Vergi Məcəlləsinin 59.1-ci maddəsinə görə, vergi müəyyən edilmiş müddətdə ödənilmədiyi halda, ödəmə müddətindən sonrakı hər bir ötmüş gün üçün vergi ödəyicisinə vergi və ya cari vergi ödəməsi məbləğinin 0,1 faizi məbləğində faiz hesablanacaq.

VergiTəsis sənədlərinə edilən dəyişikliklər necə rəsmiləşdirilir? Vergiİşğaldan azad edilmiş ərazilərdə uçota alınmayan şirkət vergi güzəştlərindən yararlana bilərmi? VergiSığorta məbləğinin gəlirdən çıxılması VergiArtıq ödənilmiş vergi məbləğinin geri qaytarılması VergiNəqliyyat vasitəsini icarəyə götürən müəssisənin hansı vergi öhdəliyi yaranır? Vergiİcarə götürülən obyektə çəkilən xərclər gəlirdən çıxılırmı? VergiMəzuniyyət haqqından məcburi dövlət sosial sığorta haqqının tutulması VergiBankdan xarici valyuta alan vergi ödəyicisi üçün məzənnə fərqi xərc kimi nəzərə alınırmı? VergiQuş ətinin satışı ƏDV-yə cəlb olunurmu? VergiMüharibə veteranlarının vergi güzəşti hansı tarixdən hesablanır?