13 Dekabr 2024

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

Azərbaycanın vergi sistemi: dünən, bu gün, sabah

Azər Mehtiyev, İqtisadi Təşəbbüslərə Yardım Mərkəzinin sədri

Vergilər Nazirliyinin fəaliyyət sahəsi cəmiyyətin bütün üzvlərinin və təbəqələrinin maraq dairəsini əhatə edir. Ölkənin hər bir vətəndaşı ya vergi ödəyicisi, ya da dövlət büdcəsinə toplanan vergilərdən bu və ya başqa formada yararlanmaqla həmin dairəyə daxildir. Buna görə də Vergilər Nazirliyinin fəaliyyəti hər zaman ictimaiyyətin diqqət mərkəzində olur. Nazirliyin də öz fəaliyyətini şəffaf və hesabatlı qurması, vergi ödəyiciləri ilə işin təşkili ilə bağlı ictimaiyyəti davamlı olaraq məlumatlandırması ilə yanaşı, həm də bu prosesdə ictimai iştirakçılığın daha da genişləndirilməsi, müxtəlif maraq qrupları, vətəndaş cəmiyyəti təmsilçiləri və müstəqil ekspertlərlə məsləhətləşmələrin aparılması zəruridir.

Son illər vergi inzibatçılığının səmərəliliyinin artırılması istiqamətində nazirliyin həyata keçirdiyi tədbirlərin mühüm bir istiqaməti kimi əhalinin, xüsusilə vergi ödəyicilərinin maarifləndirilməsi və onları maraqlandıran sualların cavablandırılması, vətəndaşların üzləşdikləri problemlərin müzakirəsində və həllində həssaslıq göstərilməsi müsbət haldır.

Vergilər Nazirliyi tərəfindən vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələri və müstəqil ekspertlərlə görüşlərin təşkili son dövrlər ənənə halını alıb. Vətəndaş cəmiyyətinin nümayəndəsi və müstəqil ekspert kimi bunu alqışlayıram. 2018-ci ilin sonunda Vergi Məcəlləsinə edilmiş 250-dək dəyişikliklə bağlı nazirlik həm layihənin parlament müzakirələri dövründə, həm də dəyişikliklər təsdiq edildikdən sonra biznes nümayəndələrinin, müstəqil ekspertlərin, vətəndaş cəmiyyəti nümayəndələrinin iştirakı ilə bir sıra məsləhətləşmələr və müzakirələr təşkil edib. Belə görüş və müzakirələrin mütəmadi xarakter alması çox yaxşı olardı.

VergiTəsis sənədlərinə edilən dəyişikliklər necə rəsmiləşdirilir? Vergiİşğaldan azad edilmiş ərazilərdə uçota alınmayan şirkət vergi güzəştlərindən yararlana bilərmi? VergiSığorta məbləğinin gəlirdən çıxılması VergiArtıq ödənilmiş vergi məbləğinin geri qaytarılması VergiNəqliyyat vasitəsini icarəyə götürən müəssisənin hansı vergi öhdəliyi yaranır? Vergiİcarə götürülən obyektə çəkilən xərclər gəlirdən çıxılırmı? VergiMəzuniyyət haqqından məcburi dövlət sosial sığorta haqqının tutulması VergiBankdan xarici valyuta alan vergi ödəyicisi üçün məzənnə fərqi xərc kimi nəzərə alınırmı? VergiQuş ətinin satışı ƏDV-yə cəlb olunurmu? VergiMüharibə veteranlarının vergi güzəşti hansı tarixdən hesablanır?