14 Dekabr 2024

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

Azərbaycanın vergi sistemi: dünən, bu gün, sabah

11 fevral – vergi xidməti işçilərinin peşə bayramı günüdür

Azər Badamov, Milli Məclisin Regional məsələlər komitəsinin üzvü

Vergi sistemi dövlətin onurğa sütunu hesab olunur. Mükəmməl qurulmuş vergi siyasəti dövlət büdcəsinin gəlirlər hissəsinin düzgün formalaşmasına, ölkədə sahibkarlığın inkişafına, makroiqtisadi sabitliyin qorunmasına və ölkə iqtisadiyyatının möhkəmlənməsinə xidmət edir. Son illər ölkəmizdə aparılan iqtisadi islahatların əhatə dairəsi genişlənərək yeni sahibkarlıq subyektlərinin yaranmasına meydan verib. Vergi sahəsindəki dəyişikliklər bu sistemdə yeni yanaşmanı ortaya qoyub, sahibkarların vergi orqanları ilə əməkdaşlığa baxışlarını dəyişib. Əvvəlki illərdə vergi işçisi sahibkarı qorxu içində saxlayırdısa, sahibkarı artıq ödənişlərə təhrik edərək iflasa doğru aparırdısa, indi vergi işçisi ilə sahibkar arasında tərəfdaşlıq münasibətləri formalaşıb. Son zamanlar sahibkarlarla görüşlərimizdə onların öz dilindən bu yanaşmadan razı qaldıqlarını və dövlətə vergi ödəməkdən fərəh duyduqlarını eşitmək olur.

Ötən il vergi sistemində aparılan geniş struktur və institusional islahatlar, bu il Vergi Məcəlləsində qüvvəyə minmiş dəyişikliklər vergi xidmətinin fəaliyyətində şəffaflığın artmasına və sahibkarlıq şəbəkəsinin genişlənməsinə şərait yaradıb. Vergiyə cəlb olunan sahibkarlıq subyektlərinin kateqoriyalara bölünməsi iqtisadiyyatda ədalətli rəqabət mühitinin formalaşdırılmasına imkan verib. Qanunvericiliklə mikro, kiçik və orta sahibkarlığın meyarlarının müəyyənləşdirilməsi nəticəsində sahibkarlıq subyektlərinin hər təbəqəsi üçün fərqli vergi tətbiq edilir. Burada əlavə dəyər vergisinin ödəyiciləri konkretləşdirilib, sadələşdirilmiş verginin ödəyicilərinin əhatə dairəsi məhdudlaşdırılıb, "kölgə iqtisadiyyatı"nın azalması və mühasibatın şəffaf aparılmasında yeni tələblər ortaya qoyulub. Ümumiyyətlə, qanunvericilikdə edilmiş son dəyişikliklər vergi sisteminin yanaşmasında qarşıya sahibkarlığın dəstəklənməsi, vergidən yayınmanın və "kölgə iqtisadiyyatı"nın miqyasının azaldılması, vergitutma bazasının genişləndirilməsi, vergi inzibatçılığının təkmilləşdirilməsi kimi yeni mütərəqqi istiqamətlər qoyub.

Sonda 11 fevral - vergi xidməti işçilərinin peşə bayramı münasibətilə bu sahədə çalışan bütün insanları təbrik edir, bu məsuliyyətli və şərəfli peşənin layiqli icra edilməsində onlara uğurlar arzulayıram.

VergiYük gömrük bəyannamələri haqqında vergi oqranına məlumat verilməsi VergiTəsis sənədlərinə edilən dəyişikliklər necə rəsmiləşdirilir? Vergiİşğaldan azad edilmiş ərazilərdə uçota alınmayan şirkət vergi güzəştlərindən yararlana bilərmi? VergiSığorta məbləğinin gəlirdən çıxılması VergiArtıq ödənilmiş vergi məbləğinin geri qaytarılması VergiNəqliyyat vasitəsini icarəyə götürən müəssisənin hansı vergi öhdəliyi yaranır? Vergiİcarə götürülən obyektə çəkilən xərclər gəlirdən çıxılırmı? VergiMəzuniyyət haqqından məcburi dövlət sosial sığorta haqqının tutulması VergiBankdan xarici valyuta alan vergi ödəyicisi üçün məzənnə fərqi xərc kimi nəzərə alınırmı? VergiQuş ətinin satışı ƏDV-yə cəlb olunurmu?