İs­teh­sa­lat pro­se­sin­də bir ne­çə sə­bəb­dən boş­da­yan­ma ha­lı baş ve­rə bi­lər: iş­çi­nin təq­si­ri uc­ba­tın­dan; işə­gö­tü­rə­nin təq­si­ri uc­ba­tın­dan və ümu­mi sə­bəb­lər­dən.

Əmək qanunvericiliyi üzrə ekspert Nüsrət Xəlilov bu hallarda işçilərin əməkhaqlarının hesablanması qaydalarını “vergiler.az”a şərh edir:

Əmək Mə­cəl­lə­si­nin 169-cu mad­də­si boş­da­yan­ma vax­tı əməkhaq­qı­nın ödə­nil­mə­si­ni tən­zim­lə­yir. Boş­da­yan­ma­nın baş­lan­ma­sı haq­qın­da iş­çi işə­gö­tü­rə­nə və ya iş ye­ri üz­rə rəh­bə­ri­nə (bri­qa­di­rə, us­ta­ya, di­gər və­zi­fə­li şəxs­lə­rə) xə­bər­dar­lıq et­dik­də, iş­çi­nin təq­si­ri ol­ma­dan boş­da­yan­ma vax­tı iş­çi üçün mü­əy­yən edil­miş də­rə­cə­nin ta­rif (və­zi­fə) maaşının üç­də iki his­sə­sin­dən az ol­ma­ya­raq ödə­ni­lir.

Misal 1: İs­teh­sal mü­əs­si­sə­sin­də ça­lı­şan fəh­lə­nin işi gün­də­lik də­mir ara­kəs­mə­lə­rin hazır­lan­ma­sı­ndan ibarətdir və ta­rif maa­şı 400 ma­nat­ təşkil edir. Ara­kəs­mə­lər üçün isti­fa­də olu­nan xam­ma­lın id­xa­lın­da ya­ran­mış çə­tin­lik­lər sə­bə­bin­dən mü­əs­si­sə­də 2 gün­lük boşda­yan­ma ya­ranıb və iş­çi bu ba­rə­də öz rəh­bə­ri­nə mə­lu­mat ver­ib. Fərz edək ki, müəssi­sə 6 gün­lük iş qra­fi­ki ilə ça­lı­şır və hə­min ay­da 26 iş gü­nü var­dır. Bu halda, əməkhaq­qı belə he­sab­la­nmalıdır:

400 : 26 = 15.38 manat (bir iş gü­nü­nə dü­şən tarif maaşı);

(2 x 15.38) x 2/3 his­sə­si = 20.50 manat (boşdayanma zamanı əməkhaqqı);

24 x 15.38 = 369.12 manat (iş­lə­di­yi iş gün­lə­ri­nə dü­şən əməkhaq­qı);

Cə­mi əməkhaq­qı: 20.50 + 369.12 = 389.62 manat.

Əgər boş­da­yan­ma iş­çi­nin təq­si­ri üzün­dən baş ve­rər­sə, həmin vax­t üçün əməkhaq­qı ödə­nil­mir. Ümu­mi sə­bəb­lər­dən boş­da­yan­ma ha­lı baş ver­dik­də də əməkhaq­qı­nın ödə­nil­mə­si müəy­yən edil­miş də­rə­cə­nin ta­rif (və­zi­fə) maa­şı­nın üç­də iki his­sə­sin­dən az ol­ma­ya­raq ödə­ni­lir.

Mənbə: “Əmək qanunvericiliyinin praktiki izahı” kitabının 2024-cü il nəşri