11 Dekabr 2024

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

Boş­da­yan­ma vax­tı əmə­yin ödə­nil­mə­si

İs­teh­sa­lat pro­se­sin­də bir ne­çə sə­bəb­dən boş­da­yan­ma ha­lı baş ve­rə bi­lər: iş­çi­nin təq­si­ri uc­ba­tın­dan; işə­gö­tü­rə­nin təq­si­ri uc­ba­tın­dan və ümu­mi sə­bəb­lər­dən.

Əmək qanunvericiliyi üzrə ekspert Nüsrət Xəlilov bu hallarda işçilərin əməkhaqlarının hesablanması qaydalarını “vergiler.az”a şərh edir:

Əmək Mə­cəl­lə­si­nin 169-cu mad­də­si boş­da­yan­ma vax­tı əməkhaq­qı­nın ödə­nil­mə­si­ni tən­zim­lə­yir. Boş­da­yan­ma­nın baş­lan­ma­sı haq­qın­da iş­çi işə­gö­tü­rə­nə və ya iş ye­ri üz­rə rəh­bə­ri­nə (bri­qa­di­rə, us­ta­ya, di­gər və­zi­fə­li şəxs­lə­rə) xə­bər­dar­lıq et­dik­də, iş­çi­nin təq­si­ri ol­ma­dan boş­da­yan­ma vax­tı iş­çi üçün mü­əy­yən edil­miş də­rə­cə­nin ta­rif (və­zi­fə) maaşının üç­də iki his­sə­sin­dən az ol­ma­ya­raq ödə­ni­lir.

Misal 1: İs­teh­sal mü­əs­si­sə­sin­də ça­lı­şan fəh­lə­nin işi gün­də­lik də­mir ara­kəs­mə­lə­rin hazır­lan­ma­sı­ndan ibarətdir və ta­rif maa­şı 400 ma­nat­ təşkil edir. Ara­kəs­mə­lər üçün isti­fa­də olu­nan xam­ma­lın id­xa­lın­da ya­ran­mış çə­tin­lik­lər sə­bə­bin­dən mü­əs­si­sə­də 2 gün­lük boşda­yan­ma ya­ranıb və iş­çi bu ba­rə­də öz rəh­bə­ri­nə mə­lu­mat ver­ib. Fərz edək ki, müəssi­sə 6 gün­lük iş qra­fi­ki ilə ça­lı­şır və hə­min ay­da 26 iş gü­nü var­dır. Bu halda, əməkhaq­qı belə he­sab­la­nmalıdır:

400 : 26 = 15.38 manat (bir iş gü­nü­nə dü­şən tarif maaşı);

(2 x 15.38) x 2/3 his­sə­si = 20.50 manat (boşdayanma zamanı əməkhaqqı);

24 x 15.38 = 369.12 manat (iş­lə­di­yi iş gün­lə­ri­nə dü­şən əməkhaq­qı);

Cə­mi əməkhaq­qı: 20.50 + 369.12 = 389.62 manat.

Əgər boş­da­yan­ma iş­çi­nin təq­si­ri üzün­dən baş ve­rər­sə, həmin vax­t üçün əməkhaq­qı ödə­nil­mir. Ümu­mi sə­bəb­lər­dən boş­da­yan­ma ha­lı baş ver­dik­də də əməkhaq­qı­nın ödə­nil­mə­si müəy­yən edil­miş də­rə­cə­nin ta­rif (və­zi­fə) maa­şı­nın üç­də iki his­sə­sin­dən az ol­ma­ya­raq ödə­ni­lir.

Mənbə: “Əmək qanunvericiliyinin praktiki izahı” kitabının 2024-cü il nəşri

VergiTəsis sənədlərinə edilən dəyişikliklər necə rəsmiləşdirilir? Vergiİşğaldan azad edilmiş ərazilərdə uçota alınmayan şirkət vergi güzəştlərindən yararlana bilərmi? VergiSığorta məbləğinin gəlirdən çıxılması VergiArtıq ödənilmiş vergi məbləğinin geri qaytarılması VergiNəqliyyat vasitəsini icarəyə götürən müəssisənin hansı vergi öhdəliyi yaranır? Vergiİcarə götürülən obyektə çəkilən xərclər gəlirdən çıxılırmı? VergiMəzuniyyət haqqından məcburi dövlət sosial sığorta haqqının tutulması VergiBankdan xarici valyuta alan vergi ödəyicisi üçün məzənnə fərqi xərc kimi nəzərə alınırmı? VergiQuş ətinin satışı ƏDV-yə cəlb olunurmu? VergiMüharibə veteranlarının vergi güzəşti hansı tarixdən hesablanır?