12 Dekabr 2024

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

Eldəniz Əmirov: “Gələn il inflyasiya birrəqəmli həddə düşə bilər”

2024-cü ildə Azərbaycanda inflyasiyanın birrəqəmli həddə enəcəyi proqnozlaşdırılır. Bu barədə fikirlərini “vergiler.az”la bölüşən iqtisadçı Eldəniz Əmirov deyib. Onun sözlərinə görə, 2023-cü ilin yanvar-avqust ayları üzrə istehlak qiymətləri indeksi 2022-ci ilin eyni dövrü üzrə istehlak qiymətləri indeksinin 111,7%-ni təşkil edib. Yəni inflyasiya səviyyəsi 11,7% təşkil edib, 2022-ci ildə isə bu rəqəm 13,9% olub: “Düşünürəm ki, cari ildə inflyasiya ikirəqəmli ədədlə ifadə ediləcək, 2024-cü ildə isə bu göstəricini birrəqəmli səviyyədə görə biləcəyik. Mərkəzi Bankın funksionallığı bir çox istiqamətlərdə olsa da, nəticə etibarilə ölkədə makroiqtisadi tarazlığın qorunmasına xidmət edir. Yəni istər pul və məzənnə siyasətinin həyata keçirilməsi, istər pul dövriyyəsinin tənzimlənməsi istiqamətində Mərkəzi Bank makroiqtisadi tarazlığın qorunmasına xidmət edir. Eyni zamanda, bir növ, maliyyə sabitliyinin təmin olunmasını həyata keçirir və bu funksionallıqdan doğan qərarlar yerinə düşür”.

İqtisadçının fikrincə, hazırkı dönəmdə Mərkəzi Bankın uçot dərəcəsinin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı verdiyi son qərar məzənnə sabitliyinin qorunması baxımından doğru addımdır: “Çünki məzənnə sabitliyinin artırılması sərt monetar siyasətdir. Yəni monetar siyasətin sərtləşdirilməsi inflyasiyanın cilovlanmasına ehtiyac olduqda həyata keçirilir. Göründüyü kimi, inflyasiya artıq getdikcə sabitləşir. Doğrudur, proqnozlaşdırılan həddə hələ gəlib çatmayıb, lakin hesab edirəm ki, növbəti il yarım ərzində inflyasiya tam proqnozlaşdırılan və arzu olunan həddə çatdırılacaq”.

Bu baxımdan, uçot dərəcəsinin artırılmasına ehtiyac olmadığını deyən E.Əmirov hesab edir ki, bu, iqtisadiyyata müəyyən mənada öz təsirini göstərə bilərdi: “Çünki uçot dərəcəsinin artırılması məcmu tələbin artmasını əngəlləyəcək, bu isə iqtisadi aktivliyi zəiflədir. İqtisadi aktivliyin əngəllənməsi isə bütövlükdə iqtisadiyyata, o cümlədən də onun bir çox sektorlarına, makroiqtisadi göstəricilərinə, büdcə daxilolmalarına və s. ciddi təsir göstərir. Bu baxımdan, son qərarın bütün bunları önləmiş olduğunu deyə bilərik”.

VergiTəsis sənədlərinə edilən dəyişikliklər necə rəsmiləşdirilir? Vergiİşğaldan azad edilmiş ərazilərdə uçota alınmayan şirkət vergi güzəştlərindən yararlana bilərmi? VergiSığorta məbləğinin gəlirdən çıxılması VergiArtıq ödənilmiş vergi məbləğinin geri qaytarılması VergiNəqliyyat vasitəsini icarəyə götürən müəssisənin hansı vergi öhdəliyi yaranır? Vergiİcarə götürülən obyektə çəkilən xərclər gəlirdən çıxılırmı? VergiMəzuniyyət haqqından məcburi dövlət sosial sığorta haqqının tutulması VergiBankdan xarici valyuta alan vergi ödəyicisi üçün məzənnə fərqi xərc kimi nəzərə alınırmı? VergiQuş ətinin satışı ƏDV-yə cəlb olunurmu? VergiMüharibə veteranlarının vergi güzəşti hansı tarixdən hesablanır?