20 İyun 2025

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

FED-in qərarlarının manatın məzənnəsinə təsiri necə olacaq?

Federal Ehtiyatlar Sisteminin (FED) son açıqlamasından sonra qlobal valyuta bazarlarında dollar yenidən möhkəmlənib. “vergiler.az” xəbər verir ki, FED uçot dərəcəsində gözləniləndən daha çox artımlara getmək niyyətindədir. Hətta dərəcənin 2023-cü ildə 6 faizədək yüksəldilməsi də istisna edilmir. Məlumata görə, bu ayın 21-22-də FED yenidən bir araya gələcək. FED-in yüksək dərəcə artımlarına getmək istəyi bu ilin ilk aylarında ABŞ-da iqtisadi göstəricilərin proqnozlaşdırılandan daha yaxşı olması ilə bağlıdır.

Avro da ABŞ valyutasıba nisbətən dəyər itirməkdədir. Hazırda 1 avro almaq üçün 1 dollar 6 sentdən daha az ödəmək lazımdır. Bütövlükdə qlobal valyuta bazarında volatillik müşahidə olunmaqdadır.

Bəs FED-in qərarlarının manatın məzənnəsinə təsiri necə ola bilər? Suala aydınlıq gətirən millət vəkili Vüqar Bayramov dolların qlobal bazarlarda möhkəmlənməsinin regional valyutalara ən azı psixoloji təsirsiz ötüşmədiyini deyib: “Azərbaycan Mərkəzi Bankınn ilin əvvəlində təşkil etdiyi hərraclarda dollara tələb aşağı idisə artıq xarici valyuta alıcılarının sayı artmaqdadır. Mərkəzi Bank martın 7-də keçirilən hərracda 44.8 milyon, martın 2-də 51.7 milyon, fevralın 28-də 42.7 milyon dollar satıb. Bütövlükdə fevral ayından dollara tələbin yenidən yaranması müşahidə olunub”.

V.Bayramov əlavə edib ki, manatın məzənnəsinə təsir göstərən əsas iqtisadi faktorlar ölkəyə daxil olan valyutanın həcmi, eyni zamanda dövlət Neft Fondu tərəfindən hərraca çıxarılan valyutanın məbləğidir. Valyutaya olan tələbin əhəmiyyətli hissəsi Dövlət Neft Fondu tərəfindən ödənilir. Bu baxımdan Neft Fondunun hərraca çıxartdığı vəsaitlərin həcmi dollara olan tələbin ödənilməsində çox önəmlidir:

“Bu da təbii ki, manatın məzənnəsi baxımından vacib hesab olunur. Nəzərə alaq ki, əslində xarici ölkələrdəki tərəfdaşlarımızda milli valyutaların məzənnələri də iqtisadi faktorlardan biridir. Azərbaycanda hələ ki, Mərkəzi Bank prosesə birbaşa intervensiya etmək imkanlarını qoruyub saxlayır. Ona görə də növbəti aylarda da manatın məzənnəsinin necə dəyişməsi birbaşa Azərbaycan Mərkəzi Bankının mövqeyindən asılı olacaq”.

VergiSənaye məhəlləsinin rezidentlərinə hansı vergi güzəştləri tətbiq olunur? VergiZərgərlik məmulatlarının nağd satışına görə cərimə nə qədərdir? VergiKarqo şirkətləri üçün tələblərdə hansı dəyişiklik edilib? Vergiİcarəyə götürülən obyekt üçün kod almaq mümkündürmü? VergiTorpaqların icarəyə verilməsi əməliyyatı ƏDV-yə cəlb olunurmu? VergiGüzəştli qiymətlə satış zamanı ƏDV hansı məbləğdən hesablanmalıdır? VergiQeyri-rezidentlərə xalis mənfəətə görə hesablanan vergi ilə bağlı dəyişikliklər VergiBazarın sahibi icarəyə götürülən obyektin vergi orqanında uçota qoyulmasını tələb edə bilərmi? VergiƏhalidən qızıl alışına çəkilən xərclər hansı formada gəlirdən çıxıla bilər? VergiKassa metodu ilə çalışan sahibkar üçün gəlirin əldə edilməsi vaxtı necə tənzimlənir?