15 Dekabr 2024

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

Xarici ticarət balansında 3 milyard dollar müsbət saldo əmələ gəlib

Ötən il Azərbaycanın xarici iqtisadi mövqeyi COVID-19 pandemiyasının təsirləri və əsas ixrac məhsullarının qiymətlərinin dəyişimi şəraitində formalaşıb.

Mərkəzi Bankın Pul siyasəti icmalına əsasən, 2020-ci ildə ölkəmizin xarici ticarət dövriyyəsi 24,5 milyard ABŞ dolları təşkil edib. Bunun 13,7 milyard ABŞ dolları (və ya 56%-i) ixracın, 10,7 milyard ABŞ dolları (və ya 44%-i) isə idxalın payına düşüb. Xarici ticarət balansında 3 milyard ABŞ dolları məbləğində müsbət saldo əmələ gəlib.
İl ərzində 183 ölkə ilə ticarət əməliyyatları həyata keçirilib. Ticarət dövriyyəsinin yarıdan çoxu İtaliya, Türkiyə, Rusiya, Çin, Almaniya və Ukrayna kimi ölkələrin payına düşüb. Əvvəlki dövrlərdə olduğu kimi ticarət dövriyyəsində ən yüksək pay İtaliyaya məxsus olub. 2020-ci ildə İtaliya ilə ticarət dövriyyəsinin ümumi dövriyyədə payı 2019-cu ilə nəzərən 0,6 faiz bəndi artaraq 18,7 faiz təşkil edib. Türkiyə ilə ticarət dövriyyəsinin ümumi dövriyyədə payı 3,5 faiz bəndi artaraq 17 faiz, Rusiya ilə 1,9 faiz bəndi artaraq 10,9 faiz, Çin ilə 1 faiz bəndi artaraq 7,6 faiz Ukrayna ilə 0,7 faiz bəndi artaraq 3,2 faiz olub. Almaniya ilə ticarət dövriyyəsinin ümumi dövriyyədə payı isə 1,6 faiz bəndi azalaraq 3,3 faiz təşkil edib.

2020-ci ildə pandemiya ilə bağlı qlobal tələbin daralması nəticəsində ixrac 30 faiz azalıb. İxracın dəyərində xam neft üzrə 36,8 faiz, neft məhsulları üzrə 36,2 faiz, təbii qaz üzrə isə 7,4 faiz azalma qeydə alınıb. Neft ixracı 2020-ci il ərzində 32,6 faiz, qeyri-neft ixracı isə 5,3 faiz azalıb.

İl ərzində qeyri-neft sektoru üzrə ixracı artan əsas məhsullar pambıq lifi və meyvə-tərəvəz olub: ixracın dəyəri pambıq lifi üzrə 7,5 faiz, meyvə-tərəvəz üzrə isə 0,3 faiz artıb.

2020-ci ildə əmtəə idxalı 21,5 faiz azalıb. O cümlədən, dövlət sektoru üzrə əmtəə idxalı 2,3 dəfə azalaraq 1,8 milyard ABŞ dolları, özəl sektor üzrə 6,5 faiz azalaraq 7,9 milyard ABŞ dolları, fiziki şəxslər üzrə isə 4,7 faiz azalaraq 1 milyard ABŞ dolları olub.

2020-ci ildə ölkəyə daxil olan pul baratları əvvəlki ilə nəzərən 3,9 faiz artaraq 970 milyon ABŞ dollarına çatıb.

VergiYük gömrük bəyannamələri haqqında vergi oqranına məlumat verilməsi VergiTəsis sənədlərinə edilən dəyişikliklər necə rəsmiləşdirilir? Vergiİşğaldan azad edilmiş ərazilərdə uçota alınmayan şirkət vergi güzəştlərindən yararlana bilərmi? VergiSığorta məbləğinin gəlirdən çıxılması VergiArtıq ödənilmiş vergi məbləğinin geri qaytarılması VergiNəqliyyat vasitəsini icarəyə götürən müəssisənin hansı vergi öhdəliyi yaranır? Vergiİcarə götürülən obyektə çəkilən xərclər gəlirdən çıxılırmı? VergiMəzuniyyət haqqından məcburi dövlət sosial sığorta haqqının tutulması VergiBankdan xarici valyuta alan vergi ödəyicisi üçün məzənnə fərqi xərc kimi nəzərə alınırmı? VergiQuş ətinin satışı ƏDV-yə cəlb olunurmu?