5 Dekabr 2024

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

Artıq ödənilən məbləğlər işçinin əməkhaqqından necə tutula bilər?

Əmək Məcəlləsinin 175.3-cü maddəsinə əsasən, işəgötürən avansın qaytarılması, borcun ödənilməsi üçün müəyyən edilmiş müddətin qurtardığı gündən və ya səhv riyazi hesablamalar nəticəsində düzgün hesablanmamış pulun verildiyi gündən bir ay müddətində məbləğin tutulması haqqında mühasibat əməliyyatı apara bilər. Bu müddət bitdikdən sonra işçidən həmin məbləğlər tutula bilməz.

İnsan resurslarının idarə olunması üzrə mütəxəssis Nihad Əliyev yanlış riyazi hesablamalar nəticəsində işçiyə ödənilən əməkhaqqının tutulması ilə bağlı prosesin bəzən təcrübədə yanlış tətbiq edildiyini qeyd edərək bildirib ki, səhv riyazi hesablamalar nəticəsində ödənilmiş əməkhaqqının tutulması işəgötürənin əmrilə həyata keçirilir. Əmək Məcəlləsinin 175-ci maddəsinə əsasən, artıq ödənilmiş əməkhaqqının ödənildiyi gündən 1 aydan çox vaxt keçibsə, həmin artıq məbləğin tutulması qadağandır.

Misal: Tutaq ki, 500 manat vəzifə maaşı olan işçiyə 1 oktyabr 2020-ci il tarixində yanlış riyazi hesablama nəticəsində 1000 manat artıq əməkhaqqı ödənilib və bu məbləğ bir neçə aydan sonra – dekabr ayının 10-da aşkarlanıb. Bu halda həmin artıq 1000 manat məbləğin tutulması həyata keçirilə bilməz. Ancaq bir nüansa xüsusi diqqət etmək lazımdır. Əgər yuxarıdakı misalda göstərilən artıq məbləğin ödənilməsi 1 ay keçməzdən əvvəl, tutaq ki, oktyabr ayının 20-də aşkarlanarsa, bu zaman həmin məbləğ 30 oktyabr tarixində işçinin əməkhaqqından tutula bilər.

Əmək Məcəlləsinin 176.2-ci maddəsinə əsasən, əməkhaqqından bir neçə icra sənədinə əsasən məbləğlər tutularkən, bütün hallarda işçinin əməkhaqqının 50 faizi saxlanmalıdır. Başqa sözlə, əməkhaqqından tutulmalar işçiyə hesablanmış aylıq əməkhaqqının 50 faizindən (bəzi hallarda 70 faizə qədər) çox ola bilməz. Bu zaman sual yaranır: artıq verilmiş məbləğin digər qismi neçə geri qaytarılacaq? Əgər tutulmalı olan məbləğ aylıq əməkhaqqıdan çoxdursa, bu zaman həmin məbləğ aylara bölünərək tutulur. Yuxarıda göstərdiyimiz misalda oktyabrın 30-da tutulmanın bir hissəsi həyata keçirilir. Qalan hissəsi ilə noyabr ayının 30-u hesablanmış əməkhaqqıdan aylıq ödənişin 50 faizindən çox olmamaq şərti ilə tutula bilər. Bu proses artıq ödənilmiş məbləğ tam tutulana qədər davam edir və bu zaman 1 aylıq müddətin keçməsi nəzərə alınmır.

Fərqanə Allahverdiqızı

VergiTəsis sənədlərinə edilən dəyişikliklər necə rəsmiləşdirilir? Vergiİşğaldan azad edilmiş ərazilərdə uçota alınmayan şirkət vergi güzəştlərindən yararlana bilərmi? VergiSığorta məbləğinin gəlirdən çıxılması VergiArtıq ödənilmiş vergi məbləğinin geri qaytarılması VergiNəqliyyat vasitəsini icarəyə götürən müəssisənin hansı vergi öhdəliyi yaranır? Vergiİcarə götürülən obyektə çəkilən xərclər gəlirdən çıxılırmı? VergiMəzuniyyət haqqından məcburi dövlət sosial sığorta haqqının tutulması VergiBankdan xarici valyuta alan vergi ödəyicisi üçün məzənnə fərqi xərc kimi nəzərə alınırmı? VergiQuş ətinin satışı ƏDV-yə cəlb olunurmu? VergiMüharibə veteranlarının vergi güzəşti hansı tarixdən hesablanır?