27 İyul 2024

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

İşçinin bir neçə güzəşt hüququ olduqda hesablamalar necə aparılır?

vergiler.az”ın sualına əmək qanunvericiliyi eksperti Nüsrət Xəlilov aydınlıq gətirir.

Ver­gi Mə­cəl­lə­si­nin 102.1.6-cı maddəsinə gö­rə, fi­zi­ki şəx­sin əsas iş ye­rin­də (əmək ki­tab­ça­sı­nın ol­du­ğu yer­də) hər han­sı muzd­lu iş­lə əla­qə­dar əl­də edi­lən ay­lıq gə­li­ri 2.500 ma­na­ta­dək ol­duq­da 200 ma­nat, il­lik gə­li­ri 30.000 ma­na­ta­dək ol­duq­da 2400 ma­nat məb­lə­ğin­də olan his­sə­si gəlir ver­gi­sin­dən azad­dır.

Ver­gi Mə­cəl­lə­si­nin 102.7-ci maddəsində göstərilir ki, fi­zi­ki şəx­sin bu Məcəl­lə­nin 102.2-ci (400 ma­nat), 102.3-cü (200 ma­nat) və 102.4-cü (100 ma­nat) mad­də­lə­ri üzrə gü­zəşt hü­qu­qu ol­duq­da ona bu gü­zəşt­lər­dən bi­ri, məb­ləğ­cə ən böyük ola­nı veri­lir.

Yal­nız hi­ma­yə­də olan şəxs­lər­lə bağ­lı 50 ma­nat­lıq gü­zəşt hü­qu­qu di­gər gü­zəşt hü­qu­qu ilə bir­lik­də tət­biq edi­lə bi­lər.

Misal. Döv­lət mü­əs­si­sə­sin­də ça­lı­şan mü­ha­ri­bə ve­te­ra­nının ay­lıq əməkhaq­qı 1.400 ma­nat­dır. O, həm də II də­rə­cə əlil­li­yi olan şəx­sdir və hi­ma­yəsin­də 18 ya­şa­dək üç uşaq vardır. Onun əməkhaq­qın­dan ver­gi he­sab­la­nar­kən nə qə­dər gü­zəşt edilməlidir?

Aylıq 1.400 ma­nat əməkhaq­qı al­an işçinin ver­gi­yə cəlb edi­lən gə­li­ri­n­dən aşa­ğı­da­kı məb­ləğ­lər çı­xı­la­caq­:

200 ma­nat – Ver­gi Mə­cəl­lə­si­nin 102.1.6-cı mad­də­si­nə əsa­sən tət­biq edi­lən aza­dol­ma

400 ma­nat – qa­nun­ve­ri­ci­lik­lə mü­əy­yən edil­miş qay­da­da mü­ha­ri­bə ve­te­ra­nı adı al­mış şəxs ol­du­ğu üçün Ver­gi Mə­cəl­lə­si­nin 102.2.7-ci mad­də­si­nə əsa­sən ve­ril­miş gü­zəşt

Burada nəzərə almaq lazımdır ki, işçiyə müharibə veteranı və II qrup əllilliyə görə güzəştlərdən yalnız biri – məbləği daha böyük olanı verilir.

50 ma­nat – Hi­ma­yə­sin­də olan uşaq­la­rın sa­yı­na gö­rə Ver­gi Mə­cəl­lə­si­nin 102.5 ci mad­də­si­nə əsa­sən ve­ril­miş gü­zəşt

De­mə­li, işçinin ver­gi tu­tu­lan gə­li­ri 750 manat olacaq:

1.400-200-400-50 = 750 ma­nat.

Əməkhaq­qın­dan tu­tu­lan ver­gi he­sab­la­nar­kən fi­zi­ki şəxs­lə­rin bu mad­də­də sa­da­la­nan ver­gi gü­zəşt­lə­ri hü­qu­qu mü­va­fiq ic­ra ha­ki­miy­yə­ti or­qa­nı tə­rə­fin­dən müəyyənləşdiril­miş sə­nəd­lə­rin təq­dim edil­di­yi an­dan tət­biq edi­lir və yal­nız fi­zi­ki şəx­sin əsas iş ye­rin­də (əmək ki­tab­ça­sı­nın ol­du­ğu yer­də) hə­ya­ta ke­çi­ri­lir. Fi­zi­ki şəxsin bu mad­də­də sa­da­la­nan ver­gi gü­zə­ştlə­ri­ni əl­də et­mə­yə əsas ve­rən sta­tu­su oldu­ğ­u, la­kin gü­zə­şt hü­qu­qu­nu təs­diq edən mü­va­fiq sə­nəd­lə­ri əmək mü­qa­vi­lə­si (kont­rak­tı) hü­qu­qi qüv­və­yə min­dik­dən son­ra təq­dim et­di­yi hal­da ver­gi gü­zə­şti həmin fi­zi­ki şəx­sin əmək mü­qa­vi­lə­si hü­qu­qi qüv­və­yə min­di­yi ta­rix­dən he­sab­la­nır.

İndi isə əməkhaqqından tutulmalara nəzər salaq:

Vergiyə cəlb olunan məbləğ:

1.400-200-400-50 = 750 ma­nat.

Gəlir vergisi: 750x14% = 105 manat;

DSMF ayırmaları: 1.400 x 3% = 42 manat;

İşsizlikdən sığorta haqqı: 1.400 x 0,5% = 7 manat;

İcbari tibbi sığorta haqqı: 1.400 x 2% = 28 manat;

Net əməkhaqqı: 1.400-105-42-7-28 = 1.218 manat.

VergiSığorta məbləğinin gəlirdən çıxılması VergiMəcburi dövlət sosial sığorta haqları üzrə borcların silinməsi VergiSadələşdirilmiş verginin ödəyicilərinə vergi güzəşti VergiBankdan xarici valyuta alan vergi ödəyicisi üçün məzənnə fərqi xərc kimi nəzərə alınırmı? VergiTorpaqların barteri zamanı tərəflərin ödəyəcəyi vergi məbləğinin hesablanması VergiYanlış ödənilmiş məcburi dövlət sosial sığorta məbləğinin geri qaytarılması VergiTəsisçiyə olan borc məbləğlərinin qaytarılması qaydası VergiMal mübadiləsi zamanı vergitutma VergiMüharibə veteranlarının vergi güzəşti hansı tarixdən hesablanır? VergiQeyri-kommersiya təşkilatlarının qeydiyyatı necə aparılır?