14 Fevral 2025

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

Hərbi və ya alternativ xidmətə çağırılan işçiyə nə qədər müavinət ödənilir?

Qanunvericilikdə işçinin hərbi və ya alternativ xidmətə çağırılması zamanı ona orta əməkhaqqının bir neçə misli həcmində müavinət verilməsi nəzərdə tutulur. Mövzunu təlimçi ekspert Aqil Ağayev təhlil edir:
 

Əmək Məcəlləsinin 77-ci maddəsində işçinin hərbi və ya alternativ xidmətə çağırılması zamanı ona orta əməkhaqqının ən az iki misli miqdarında müavinətin ödənilməsi tələb edilir. “Hərbi vəzifə və hərbi xidmət haqqında” Qanun 50.1-ci maddəsində isə müavinətin orta əməkhaqqnın üç misli miqdarından az olmayaraq ödənilməsi yer alıb. Təcrübədə hər iki qaydada müavinətin ödənilməsi hallarına rast gəlinir.

Düzgün variantı müəyyən etmək üçün “Normativ hüquqi aktlar haqqında” Konstitusiya Qanununa uyğun yanaşmalıyıq. Qanunun 10.3-cü maddəsində göstərilib ki, ziddiyyət təşkil edən normativ hüquqi aktlar bərabər hüquqi qüvvəyə malikdirsə, konkret münasibətlərə sahə normativ hüquqi aktı tətbiq edilir, bu şərtlə ki, həmin münasibətlər eyni hüquqi tənzimləmə sahəsinə aiddir. Burada sahə normativ hüquqi akt dedikdə, Əmək Məcəlləsini üstün tutmalıyıq.

Orta əməkhaqqı hesablanması qaydası Əmək Məcəlləsinin 177-ci maddəsinə əsasən aparılır: işçinin orta əməkhaqqı ödənişdən əvvəlki iki təqvim ayı ərzində qazandığı əməkhaqqının cəmi həmin aylardakı iş günlərinin sayına bölünməklə bir günlük əməkhaqqı tapılır və alınan məbləğ əməkhaqqı saxlanılan iş günlərinin sayına vurulmaqla müəyyən edilir.

Misal: 2023-cü ilin 30 aprel tarixində işçi hərbi xidmətə çağırılıb. Onun əməkhaqqı və iş günləri aşağıdakı kimidir:

Mart ayı - 17 iş günü, 1000 manat hesablanmış əməkhaqq;

Fevral ayı - 20 iş günü, 1.000 manat hesablanmış əməkhaqqı;

Aprel ayı - 18 iş günü.

1.000+1.000 = 2000 manat;

17 + 20 =37 gün;

2.000 : 37 = 54.05 manat (bir günlük orta əməkhaqqı);

54.05 x 18 = 972,9 manat (orta əməkhaqqı).

Beləliklə, işçi hərbi xidmətə çağırıldığı üçün ona orta əməkhaqqının iki misli məbləğində müavinət ödənilməlidir: 927.9 x 2 = 1945,8 manat.

VergiAtası əlil olan şəxsə əmlak vergisinə görə güzəşt verilirmi? VergiDaşınmaz əmlak alan şəxslər üçün ƏDV-nin geri qaytarılması qaydaları VergiƏvvəlki tarixə ƏDV qeydiyyatı üçün müraciət etmək mümkündürmü? Vergiİşçilərə ödənilən yemək xərcinə görə gəlir vergisi tutulmalıdırmı? VergiYanlış ödənilmiş məcburi dövlət sosial sığorta məbləğinin geri qaytarılması VergiFərdi qaydada foto, audio-video xidmətləri göstərən şəxs ƏDV ödəyicisi ola bilərmi? VergiMənzilin kirayəsinə görə vergini kim ödəməlidir? VergiFərdi şəkildə hüquqi xidmət göstərən fiziki şəxslərin öhdəlikləri VergiYük gömrük bəyannamələri haqqında vergi oqranına məlumat verilməsi VergiTəsis sənədlərinə edilən dəyişikliklər necə rəsmiləşdirilir?