12 Dekabr 2024

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

İpoteka krediti əldə edən zaman ən çox girov qoyulan əmlaklar

Bir çox vətəndaşlar yaşayış evi və ya mənzil almaq üçün ipoteka kreditinə müraciət edirlər. Daşınmaz əmlakların girov predmeti olması isə bu bazarın canlanmasına səbəb olur. İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Əmlak Məsələləri Dövlət Xidməti bu sahə üzrə 2023-cü ilin statistikasını təqdim edib.

2023-cü il ərzində bağlanan ipoteka müqavilələrinin sayı

Ötən il ərzində ölkəmizdə 81.762 daşınmaz əmlak üzrə ipoteka müqaviləsi qeydə alınıb. Bu, 2022-ci il ilə müqayisədə 8.785 ədəd və ya 12% çoxdur.

Ən çox girov qoyulan daşınmaz əmlaklar

Azərbaycanda girov qoyulan əmlaklar sırasında mənzillər, torpaq sahələri və fərdi yaşayış evləri üstünlük təşkil edir. Ən çox girov qoyulan daşınmaz əmlak isə mənzildir. Belə ki, 2023-cü il ərzində 45.532 mənzil üzrə ipoteka müqaviləsi bağlanılıb. Bu dövrdə girov qoyulmuş ümumi 81.762 əmlakdan 16.750-si torpaq sahəsinin, 11.866-sı isə fərdi yaşayış evinin payına düşür.

Daşınmaz əmlak növləri üzrə ipoteka müqavilələri

Əmlak növləri

Müqavilə sayı

Ümumi göstəricidə payı (faizlə)

Mənzil

45532

55.7%

Torpaq sahəsi

16750

20.5%

Fərdi yaşayış evləri

11866

14.5%

Qeyri-yaşayış sahələri

2857

3.5%

Qeyri-yaşayış binaları

2351

2.9%

Bağ evləri

1531

1.9%

Digərlər

875

1.1%

Ümumi

81762

100.0%

Daşınmaz əmlak üzrə ən çox ipoteka müqaviləsi paytaxt Bakıda bağlanıb

2023-cü il ərzində 42.484 ipoteka müqaviləsi bağlanılıb ki, bu da ölkə üzrə ümumi göstəricinin 52%-ni təşkil edir. Bakıdan sonra ipotekanın ən çox dövlət qeydiyyatı Əmlak Məsələləri Dövlət Xidmətinin tabeliyində “Daşınmaz Əmlakın Dövlət Kadastrı və Reyestri” publik hüquqi şəxsin 4 saylı Abşeron (10894 müqavilə), 2 saylı Sumqayıt (4613 müqavilə), 5 saylı Xaçmaz (3878 müqavilə) və 3 saylı Gəncə ərazi idarələrində (3871 müqavilə) aparılıb. Bu, həmin bölgələrdəki iqtisadi aktivliyin göstəricilərindən biri kimi də qiymətləndirilə bilər.

İpoteka müqavilələrinin sayına görə ərazi idarələri

Sıra №

Ərazi idarələri

İpoteka müqaviləsinin ümumi sayı

Ölkə üzrə göstəricidə payı

(faizlə)

1.

1 saylı Bakı Ərazi İdarəsi

42484

52.0%

2.

4 saylı Abşeron Ərazi İdarəsi

10894

13.3%

3.

2 saylı Sumqayıt Ərazi İdarəsi

4613

5.6%

4.

5 saylı Xaçmaz Ərazi İdarəsi

3878

4.7%

5.

3 saylı Gəncə Ərazi İdarəsi

3871

4.7%

6.

9 saylı Qəbələ Ərazi İdarəsi

1823

2.2%

7.

17 saylı Yevlax Ərazi İdarəsi

1692

2.1%

8.

7 saylı Bərdə Ərazi İdarəsi

1680

2.1%

9.

13 saylı Şirvan Ərazi İdarəsi

1506

1.8%

10.

14 saylı Şamaxı Ərazi İdarəsi

1493

1.8%

11.

11 saylı Şəmkir Ərazi İdarəsi

1192

1.5%

12.

10 saylı Lənkəran Ərazi İdarəsi

1191

1.5%

13.

6 saylı Beyləqan Ərazi İdarəsi

1162

1.4%

14.

12 saylı Şəki Ərazi İdarəsi

1082

1.3%

15.

15 saylı Tovuz Ərazi İdarəsi

1020

1.2%

16.

8 saylı Cəlilabad Ərazi İdarəsi

845

1.0%

17.

16 saylı Ucar Ərazi İdarəsi

678

0.8%

18.

18 saylı Zaqatala Ərazi İdarəsi

658

0.8%

Ölkə üzrə

81762

100.0%

Mənzillərin ən çox girov qoyulduğu bölgələr

2023-cü il ərzində ölkədə mənzillərin ən çox girov qoyulduğu ərazilər Bakı, Abşeron və Sumqayıtdır. Girov qoyulan mənzillərin 92,9%-i bu üç ərazi idarəsinin payına düşür. Mənzillərin ən az girov qoyulduğu bölgələr isə 9 saylı Qəbələ (17 müqavilə), 14 saylı Şamaxı (23 müqavilə) və 11 saylı Şəmkir (26 müqavilə) ərazi idarələridir.

Mənzillərin ən çox girov qoyulduğu ərazi idarələri

Sıra №

Ərazi idarələri

İpoteka müqaviləsinin sayı

Ölkə üzrə göstəricidə payı

(faizlə)

1.

1 saylı Bakı Ərazi İdarəsi

32363

71.1%

2.

4 saylı Abşeron Ərazi İdarəsi

6874

15.1%

3.

2 saylı Sumqayıt Ərazi İdarəsi

3078

6.8%

4.

3 saylı Gəncə Ərazi İdarəsi

1491

3.3%

5.

17 saylı Yevlax Ərazi İdarəsi

559

1.2%

6.

13 saylı Şirvan Ərazi İdarəsi

301

0.7%

Fərdi yaşayış evlərinin ən çox girov qoyulduğu regionlar

2023-cü il ərzində girov qoyulan fərdi yaşayış evlərinin sayına görə də paytaxt Bakı ilk yeri tutur. Bununla belə, bölgələrdə də bu kateqoriya üzrə aktivlik müşahidə olunur. Belə ki, bölgələrdə fərdi yaşayış evlərinin ən çox girov qoyulduğu ərazilər 3 saylı Gəncə, 5 saylı Xaçmaz, 7 saylı Bərdə və 10 saylı Lənkəran ərazi idarələrinin əhatə etdiyi rayonlardadır.

Fərdi yaşayış evlərinin ən çox girov qoyulduğu ərazi idarələri

Sıra №

Ərazi İdarələri

İpoteka müqaviləsinin sayı

Ölkə üzrə göstəricidə payı

(faizlə)

1.

1 saylı Bakı Ərazi İdarəsi

3447

29%

2.

4 saylı Abşeron Ərazi İdarəsi

1915

16.1%

3.

3 saylı Gəncə Ərazi İdarəsi

1031

8.7%

4.

5 saylı Xaçmaz Ərazi İdarəsi

652

5.5%

5.

7 saylı Bərdə Ərazi İdarəsi

620

5.2%

6.

10 saylı Lənkəran Ərazi İdarəsi

463

3.9%

Torpaq sahələrinin ən çox girov qoyulduğu bölgələr

Hesabat dövrü ərzində ən çox torpaq sahəsinin girov qoyulduğu ərazilər sırasında ilk üçlüyü müvafiq olaraq 5 saylı Xaçmaz, 1 saylı Bakı və 4 saylı Abşeron ərazi idarələri tamamlayır. Torpaqların ən az girov qoyulduğu bölgələr isə 16 saylı Ucar (215 müqavilə) və 8 saylı Cəlilabad (239 müqavilə) ərazi idarələrinin əhatə etdiyi rayonlardır.

Torpaq sahələrinin ən çox girov qoyulduğu ərazi idarələri

Sıra №

Ərazi idarələri

İpoteka müqaviləsinin sayı

Ölkə üzrə göstəricidə payı

(faizlə)

1.

5 saylı Xaçmaz Ərazi İdarəsi

2949

17.6%

2.

1 saylı Bakı Ərazi İdarəsi

2108

12.6%

3.

4 saylı Abşeron Ərazi İdarəsi

1695

10.1%

4.

9 saylı Qəbələ Ərazi İdarəsi

1466

8.8%

5.

14 saylı Şamaxı Ərazi İdarəsi

1218

7.3%

6.

3 saylı Gəncə Ərazi İdarəsi

963

5.7%

VergiTəsis sənədlərinə edilən dəyişikliklər necə rəsmiləşdirilir? Vergiİşğaldan azad edilmiş ərazilərdə uçota alınmayan şirkət vergi güzəştlərindən yararlana bilərmi? VergiSığorta məbləğinin gəlirdən çıxılması VergiArtıq ödənilmiş vergi məbləğinin geri qaytarılması VergiNəqliyyat vasitəsini icarəyə götürən müəssisənin hansı vergi öhdəliyi yaranır? Vergiİcarə götürülən obyektə çəkilən xərclər gəlirdən çıxılırmı? VergiMəzuniyyət haqqından məcburi dövlət sosial sığorta haqqının tutulması VergiBankdan xarici valyuta alan vergi ödəyicisi üçün məzənnə fərqi xərc kimi nəzərə alınırmı? VergiQuş ətinin satışı ƏDV-yə cəlb olunurmu? VergiMüharibə veteranlarının vergi güzəşti hansı tarixdən hesablanır?