24 May 2025

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

Hansı sahibkarlar cari vergi arayışı təqdim etməlidirlər?

Hazırda rüblük hesabatların təqdim edilməsi davam edir. Eyni zamanda “Cari vergilərin hesablanması haqqında Arayış" da aktualdır. Vergi mütəxəssisi Dilqəm Göyüşov bununla bağlı bəzi diqqət çəkən məqamlara aydınlıq gətirib:

Vergi Məcəlləsinin 151.1-ci maddəsinə əsasən, hüquqi şəxslər və fərdi sahibkarlar rüb qurtardıqdan sonra 15 gündən gec olmayaraq cari ödəmələri dövlət büdcəsinə ödəməlidirlər.

Burada diqqət olunası məqam maddənin əvvəlində qeyd olunan hüquqi şəxslər və fərdi sahibkarlar tərəfindən arayışın təqdim olunmasıdır. Bəs hüquqi şəxslər və fərdi sahibkarlar kimlərdir?

Fərdi sahibkar sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslər, hüquqi şəxs isə Azərbaycan Respublikasının və ya xarici dövlətin qanunvericiliyinə uyğun olaraq hüquqi şəxs statusunda yaradılmış müəssisə və təşkilatlardır.

Mülki Məcəllənin 43.2-ci maddəsinə əsasən, hüquqi şəxslər bir fiziki və ya hüquqi şəxs tərəfindən, yaxud fiziki və hüquqi şəxslərin toplusu tərəfindən yaradıla bilər, üzvlüyə əsaslana bilər, üzvlərin olmasından asılı ola və ya asılı olmaya bilər, sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul ola və ya məşğul olmaya bilər.

O zaman, qeyri-sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslər (Vergi Məcəlləsinin 99.3-cü maddəsində qeyd olunan fəaliyyətlərlə məşğul olan) və sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olmayan hüquqi şəxslər "Cari vergilərin hesablanması haqqında Arayış"ı verməlidirlərmi?

Vergi Məcəlləsinin 151.1-ci maddəsində deyildiyi kimi, cari hesablamanı yalnız hüquqi şəxslər və fərdi sahibkarlar aparmalıdırlar. Göründüyü kimi, qeyri-sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslərin "Cari vergilərin hesablanması haqqında Arayış"ı təqdim etmələri qanunvericilikdə nəzərdə tutulmayıb. Yəni, "Cari vergilərin hesablanması haqqında Arayış"ı bütün hüquqi şəxslər və yalnız sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslər təqdim etməlidirlər.

VergiKassa metodu ilə çalışan sahibkar üçün gəlirin əldə edilməsi vaxtı necə tənzimlənir? VergiHansı halda həyatın yığım sığortası üzrə sığorta haqları ilə sığorta ödənişləri arasındakı fərqdən vergi tutulur? VergiFermer təsərrüfatında çalışan işçilərin vergi və sosial ödənişləri necə hesablanır? VergiMəcburi köçkünlərə vergi güzəşti və tələb olunan sənədlər VergiFiziki şəxs işçilərin əməkhaqqını nağd qaydada ödəyə bilərmi? VergiTeatr tamaşası üçün alınan biletə görə ƏDV-nin bir hissəsinin geri alınması VergiƏcnəbilər ƏDV-ni geri ala bilərlərmi? Vergiİşçinin müalicəsi üçün tibb müəssisəsinə ödənilən məbləğ gəlirdən çıxılırmı? VergiƏvəzləşdirilməyən ƏDV qeyri-maddi aktivlərin dəyərini artıran xərc kimi qəbul edilə bilərmi? VergiVÖEN yenidən aktivləşdikdə vergi ödəyicisinin hansı öhdəlikləri yaranır?