Hökumətlər dövlət sektorunun modernləşdirilməsində çətinliklərlə üzləşdikcə, GovTech (hökumət texnologiyası) dövlət xidmətlərinin göstərilməsinin transformasiyası üçün əsas katalizatora çevrilir.

2024-cü ildə Qlobal GovTech bazarının həcmi 606 milyard ABŞ dolları olub. Bu rəqəmin 2034-cü ilə kimi 1,4 trilyon dollara kimi yüksələcəyi gözlənilir ki, bu da nəticə etibarilə ictimai dəyərlərin formalaşdırılması üçün məcmu 9,8 trilyon dollarlıq imkan yaradacaq. Bu imkanlar üç əsas amil vasitəsilə reallaşacaq: səmərəliliyin artırılması, şəffaflığın artırılması və davamlı inkişaf.

2024-cü ildə Qlobal GovTech bazarının həcmi 606 milyard ABŞ dolları olub

Açıq məlumat platformaları, e-ödənişlər, elektron satınalmalar və təhlükəsiz rəqəmsal qeydlər kimi rəqəmsal həlləri tətbiq etməklə hökumətlər şəffaflığı artıra, vətəndaşların informasiyaya çıxışını təmin edə və davamlı iqtisadi inkişafın əsas elementi olan dövlət xidmətlərinə inam yarada bilər. Dünya İqtisadi Forumu bu yaxınlarda “GovTech-in Qlobal İctimai Təsiri” adlı hesabat yayımlayıb ki, orada da əsas toxunulan məsələ məhz budur. Forum GovTech həllərinin inkişafında nəzərəçarpacaq nəticələr nümayiş etdirən 7 ölkəni müəyyən edib. Bunlar Azərbaycan, Bəhreyn, Braziliya, Almaniya, Malayziya, Ruanda və Ukraynadır. İqtisadiyyat Nazirliyinin tabeliyində Dördüncü Sənaye İnqilabının Təhlili və Koordinasiya Mərkəzi (4SİM) bu hesabatın Azərbaycanla bağlı hissəsi üçün məlumatların toplanmasına dəstək və yerli ekspertlərin cəlbində əlaqələndirici rol oynayıb. 4SİM həm də Dünya İqtisadi Forumunun qlobal 4-cü Sənaye İnqilabı Şəbəkəsinin 21 affilə edilmiş mərkəzindən biridir.

Dünya İqtisadi Forumu qeyd edir ki, Azərbaycan hökuməti dövlət xidmətlərinin göstərilməsinin transformasiyası üçün özəl sektorla əməkdaşlıq yolu ilə GovTech sahəsində həlləri fəal şəkildə inkişaf etdirir. Strategiyanın həyata keçirilməsi həm iqtisadi gəlirin, həm də ictimai səmərənin artırılmasına yönəlib.

Forum GovTech həllərinin inkişafında nəzərəçarpacaq nəticələr
nümayiş etdirən 7 ölkəni müəyyən edib. Bunlar Azərbaycan,
Bəhreyn, Braziliya, Almaniya, Malayziya, Ruanda və Ukraynadır

Qeyd edildiyi kimi, Azərbaycanda rəqəmsal transformasiya “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər” gündəliyinə əsaslanır və burada rəqəmsal iqtisadiyyat milli inkişafın əsas hərəkətverici qüvvəsi kimi müəyyən edilir. Əsas prioritetlərə dayanıqlı, rəqabətədavamlı iqtisadiyyatın yaradılması, sosial ədalətə əsaslanan canlı, inklüziv cəmiyyətin qurulması, müasir innovasiyaların və rəqabətqabiliyyətli insan kapitalının təşviqi daxildir.

Hesabat müəllifləri bildirirlər ki, Azərbaycan hökuməti GovTech-i təkcə dövlət xidmətlərinin təkmilləşdirilməsinin mərkəzi elementi kimi deyil, həm də böyük iqtisadi potensiala malik strateji biznes imkanı kimi qiymətləndirir. GovTech hökumətin rəqəmsal innovasiyalar sahəsində katalizator və lider kimi mövqeləndirilməsi üçün biznesin idarə edilməsini dövlət-özəl tərəfdaşlığı ilə birləşdirən fundamental element kimi qəbul edilir.

Dünya İqtisadi Forumu Azərbaycan hökumətinin bu sahədə həyata keçirdiyi bir sıra əsas təşəbbüsləri vurğulayır:

ASAN Xidmət: 15 dövlət və 30 özəl təşkilatın 400-dən çox “bir pəncərə” xidmətini 27 “ASAN xidmət” mərkəzində, veb platforma, mobil proqram və sahə xidmətləri (avtobus və qatarlar) vasitəsilə əlçatan edir.

E-Agro platforması: Kənd təsərrüfatında rəqəmsal savadlılığı təşviq etmək üçün dövlət subsidiyalarına çıxışı olan fermerlər üçün platformadır.

Elektron Satınalma Sistemi: Platforma dövlət satınalmaları proseslərini sadələşdirir və özəl sektorun dövlət tenderlərində onlayn iştirakını asanlaşdırır.

Məlumat Mübadiləsi Platforması: Dövlət qurumları arasında 350 milyon məlumat nöqtəsinin illik mübadiləsinə imkan yaradır, məlumatların səmərəli və təhlükəsiz ötürülməsinə, koordinasiyanın və göstərilən xidmətlərin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına imkan verir.

Dünya İqtisadi Forumunun hesabatında o da qeyd edilir ki,
son 13 ildə Azərbaycan hökuməti rəqəmsallaşma və xidmət
göstərilməsinin sadələşdirilməsi sahələrində lider olub

Dünya İqtisadi Forumunun hesabatında o da qeyd edilir ki, son 13 ildə Azərbaycan hökuməti rəqəmsallaşma və xidmət göstərilməsinin sadələşdirilməsi sahələrində lider olub. Maraqlısı budur ki, özəl sektor dövlətin nailiyyətlərindən dərs alır.

Hesabatda Azərbaycanda istifadə olunan digər GovTech sistemləri təqdim olunur. Məsələn, elektron viza sisteminin adı çəkilir ki, bunun sayəsində ərizələrə baxılma müddəti bir neçə gündən üç saata qədər azalıb.

Elektron məhkəmə sistemi məhkəmə şəffaflığının artırılmasına, gecikmələrin azaldılmasına və manipulyasiya imkanlarının məhdudlaşdırılmasına, məhkəmə sisteminə etimadın artırılmasına kömək edir.