19 Mart 2024

VERGİLƏR

SOSİAL-İQTİSADİ ONLAYN QƏZET

Kənd təsərrüfatı məhsulları hansı halda vergidən tam və ya qismən azad olunur?

Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalına vergi güzəştlərinin tətbiqi ilə bağlı təcrübədə bəzi suallar yaradan məqamlar var. Mövzunu mühasibat və vergi uçotu mütəxəssisi Mahmud Abasquliyev şərh edir.

Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı anlayışına Vergi Məcəlləsinin 13.2.60-cı maddəsində aydınlıq gətirilib. Bu maddənin tələblərinə əsasən, kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı dedikdə sənaye üsulu ilə, o cümlədən xüsusi broyler təsərrüfatları, avtomatlaşdırılmış tövlə sistemləri və s. daxil olmaqla, heyvanların və quşların yetişdirilməsi, bəslənməsi, diri şəkildə olarkən onlardan məhsulların əldə edilməsi, bitkiçilik məhsullarının becərilməsi başa düşülür.

Kənd təsərrüfatı məhsulu ilkin formadan çıxdıqda, yarımfabrikat kimi istifadə olunaraq yeni məhsula çevrildikdə, kimyəvi tərkibi dəyişdirildikdə, konservləşdirildikdə digər məhsul növlərinin təsnifatına aid edilir. Vergi güzəştləri də məhz həmin təsnifata uyğun həyata keçirilir.

Bəs bunları necə ayırmaq olar?

Vergidən azadolma halları kənd təsərrüfatı məhsullarının təqdim edilməsi formasından asılı olaraq tənzimlənir. Tutaq ki, sahibkar yumurtanı xarici ölkədən idxal edir. Onu inkubasiya edərək toyuğa çevirir. Sonra həmin toyuqları hissələrə ayıraraq kənd təəsrrüfatı məhsulu kimi satışa çıxarır. Bu əməliyyatın emala məruz qalan məhsul sayılıb-sayılmaması sual yaradır.

Vergi Məcəlləsinin tələbinə uyğun olaraq hissələrə bölünən toyuq əti ilkin formasını dəyişdiyi, yəni diri şəkildə təqdim edilmədiyi üçün kənd təsərrüfatı məhsulu hesab olunmur. Bu səbəbdən hissələrə bölünərək satışa çıxarılan toyuq əti gəlir (mənfəət) vergisindən azad edilmir.

Lakin, həmin sahibkar digər azadolmalardan istifadə edə bilər. Belə ki, Vergi Məcəlləsinin 164.1.37-ci maddəsinə əsasən 2020-ci il yanvarın 1-dən quş ətinin satışı 4 il müddətinə əlavə dəyər vergisindən azad edilib. Qeyd olunan maddənin müddəaları kəsilmə və dondurulma əməliyyatlarına məruz qalan heyvan və quş ətləri istisna olmaqla, emal əməliyyatlarına məruz qalan heyvan və quş ətinə münasibətdə tətbiq edilmir.

Yuxarıda qeyd olunanlara əsasən, vergi ödəyicisi tərəfindən toyuq ətinin hissələrə bölünərək təqdim olunması ƏDV-dən azad olunsa da, ümumi qaydada gəlir (mənfəət) vergisinə cəlb olunur.

Vergiİtirilmiş istifadəçi kodu, parol və şifrənin bərpası hansı qaydada mümkündür? VergiYaşayış binalarındakı mənzillər vergitutma obyekti sayılırmı? İqtisadiyyatEldəniz Əmirov: “Dövlət zəmanəti ilə verilən kreditlər daha etibarlıdır” VergiFaizsiz borclar hansı formada vergiyə cəlb olunur? VergiHansı halda əyləncə və yemək xərcləri gəlirdən çıxıla bilər? İqtisadiyyatXalid Kərimli: “Daxildə emal prosedurunun tətbiqində məqsəd ixracın stimullaşdırılmasıdır” İqtisadiyyatPərviz Heydərov: “Daxildə emal proseduru ixracın xüsusi çəkisinin artmasına səbəb olacaq” İqtisadiyyatEyyub Kərimli: “Rəqabət Məcəlləsi iqtisadiyyat üçün yeni imkanlar yaradacaq” VergiQeyri-neft sektorunun özəl bölməsində əmək müqavilələrinin sayı 898 minə çatıb VergiAktiv ƏDV ödəyicilərinin sayı 14,4 faiz artıb