ƏDV məqsədləri üçün vergi tutulan əməliyyatların aparıldığı vaxtın müəyyən edilməsi

2019.08.02 09:55 (UTC+04:00)

Vergi Məcəlləsinin bu maddəsinin tətbiqinin əsas məqsədi əlavə dəyər vergisi məqsədləri üçün vergi tutulan əməliyyatların aparıldığı vaxtı müəyyən etməkdir. Vergi Məcəlləsinin 166.1-ci maddəsinin tələblərinə uyğun olaraq, vergi tutulan əməliyyatın vaxtının müəyyənləşdirilməsində ilk addım olaraq həmin əməliyyat üçün ödəmənin 30 gün müddətində həyata keçirilməsini yoxlayırıq. İkinci: əgər ödəmə 30 gün ərzində həyata keçirilibsə, o zaman vergi tutulan əməliyyatın vaxtı kimi ödəmənin həyata keçirildiyi tarix götürülür.

Ödəmə 30 gündən sonra həyata keçirildikdə isə elektron vergi hesab-fakturasının verildiyi vaxta baxırıq. Malların göndərildiyi və işlərin görüldüyü vaxtdan 5 gün ərzində elektron vergi hesab-fakturası verildikdə vergi tutulan əməliyyatın vaxtı elektron vergi hesab-fakturasının verildiyi tarix götürülür. Üçüncü: malların göndərildiyi və işlərin görüldüyü vaxtdan 5 gün ərzində elektron vergi hesab-fakturası verilmədikdə vergi tutulan əməliyyatın vaxtı malların təqdim edildiyi və işlərin görüldüyü tarix, malların göndərilməsi onların daşınmasını nəzərdə tutduqda isə daşınmanın başlandığı tarix götürülür.

Misal 1: ƏDV ödəyicisi olan "A" firması mart ayının 16-da alıcı "B" firmasına 10.000 manatlıq (ƏDV-siz) mal göndərmiş, mart ayının 19-da isə ona elektron vergi hesab-fakturası təqdim etmişdir. Göndərilmiş mala görə aprel ayının 10-da "A" firmasına 10.000 manat ödənilmişdir. Bu halda elektron vergi hesab-fakturası malın təqdim edildiyi vaxtdan 5 gün ərzində verilməsinə baxmayaraq, birinci göndərilmiş malın dəyərinin 30 gün ərzində ödənilib-ödənilmədiyinə baxılır. Malın dəyəri 30 gün içində ödənildiyi üçün vergi tutulan əməliyyatın aparıldığı vaxt malın dəyərinin ödənildiyi tarix, yəni aprel ayının 10-u hesab olunur və "A" firması, satılan 10.000 manatlıq malın dövriyyəsi aprel ayının ƏDV bəyannaməsində göstərilməklə, aprel ayında 1.800 manat (10.000 x 18% = 1.800) ƏDV hesablamalıdır.

Misal 2: ƏDV ödəyicisi olan "A" firması may ayının 30-da alıcı "B" firmasına 10.000 manatlıq (ƏDV-siz) mal göndərmiş və iyun ayının 3-də, yəni 5 gün içində ona elektron vergi hesab-fakturası təqdim etmişdir. Göndərilmiş mala görə iyul ayının 6-da, yəni 30 gündən sonra "A" firmasına 10.000 manat ödəniş edilmişdir. Bu halda malın dəyəri 30 gündən sonra ödənildiyi üçün ikinci elektron vergi hesab-fakturasının verildiyi tarixə baxılır. Elektron vergi hesab-fakturası malın təqdim edildiyi vaxtdan 5 gün ərzində verildiyindən, vergi tutulan əməliyyatın aparıldığı vaxt elektron vergi hesab-fakturasının təqdim edildiyi tarix, yəni iyun ayının 3-ü hesab olunur və "A" firması, satılan 10.000 manatlıq malın dövriyyəsi iyun ayının ƏDV bəyannaməsində göstərilməklə, iyun ayında 1.800 manat (10.000 x 18% = 1.800) ƏDV hesablamalıdır.

Misal 3: ƏDV ödəyicisi olan "A" firması iyul ayının 30-da alıcı "B" firmasına 10.000 manatlıq (ƏDV-siz) mal göndərmiş və avqust ayının 6-da, yəni 5 gündən sonra ona elektron vergi hesab-fakturası təqdim etmişdir. Göndərilmiş mala görə sentyabr ayının 6-da, yəni 30 gündən sonra "A" firmasına 10.000 manat ödəniş edilmişdir. Bu halda birinci malın dəyəri 30 gündən sonra ödənildiyi və ikinci elektron vergi hesab-fakturası malın təqdim edildiyi vaxtdan 5 gündən sonra verildiyi üçün vergi tutulan əməliyyatın aparıldığı vaxt üçüncü hal olan alıcıya malın göndərildiyi tarix, yəni iyul ayının 30-u hesab olunur və satılan 10.000 manatlıq malların dövriyyəsi iyul ayının ƏDV bəyannaməsində göstərilməklə "A" firması iyul ayında 1.800 manat (10.000 x 18% = 1.800) ƏDV hesablamalıdır.

Hazırladı:
Fəxriyyə İKRAMQIZI