- İyunun 8-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Misirə səfər edib. Bu səfərin nəticələrini necə qiymətləndirirsiniz və səfər ölkələrimiz arasında iqtisadi əlaqələrin inkişafına necə təsir göstərəcək?
- Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Misirə səfəri iki ölkə arasında iqtisadi və strateji tərəfdaşlıq baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu səfər enerji, informasiya və kommunikasiya texnologiyaları, şəhərsalma, gənclər və idman, beynəlxalq əməkdaşlıq kimi müxtəlif sektorlarda bir sıra saziş və anlaşma memorandumlarının imzalanması ilə nəticələndi. Bu sazişlər qarşılıqlı fəaliyyətdə səmərəliliyi və gəlirliliyi artıracaq. İKT sahəsində əməkdaşlığa dair Anlaşma Memorandumu texnoloji tərəqqiləri stimullaşdırmaq, rəqəmsal idarəetməni gücləndirmək və qlobal rəqəmsal iqtisadiyyatda hər iki ölkənin rəqabət qabiliyyətini artırmaq məqsədi daşıyır.
Yeni nəqliyyat dəhlizləri ilə bağlı müzakirələr Azərbaycanın tranzit qovşağı kimi rolunun strateji əhəmiyyətini bir daha önə çıxardı. Nəqliyyat və logistika sahəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsinin hər iki ölkə üçün əhəmiyyətli imkanlar açmaqla nəqliyyat əlaqələrini və iqtisadi inteqrasiyanı yaxşılaşdıracağı gözlənilir. Bu səfər zamanı siyasi dialoqda Azərbaycan-Misir münasibətlərinin müntəzəm və strateji xarakter daşıdığı vurğulanıb. Birgə hökumətlərarası komissiyanın qarşıdan gələn iclası münasibətlərin dərinləşdirilməsinə və müxtəlif sektorlarda mühüm irəliləyişlərin əldə olunmasına davamlı sadiqliyi nümayiş etdirir.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Misirə səfəri iki ölkə arasında
iqtisadi və strateji tərəfdaşlıq baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir
Ümumiləşdirsək, Azərbaycan Prezidentinin bu səfəri iqtisadi əlaqələrin gücləndirilməsi, ticarət həcminin artırılması, investisiyaların cəlb edilməsi və yeni biznes imkanlarının yaradılması, davamlı iqtisadi inkişaf və regional sabitliyi təşviq etmək məqsədi daşıyır. Bu strateji tərəfdaşlıq ikitərəfli münasibətləri gücləndirmək məqsədi ilə yanaşı, həm də mədəni mübadilə və qarşılıqlı anlaşmanı təşviq edir, regional sabitliyə və inkişafa töhfə verir.
- Ümumiyyətlə, ərəb dövlətləri ilə əlaqələrin inkişafı Azərbaycanın xarici siyasətinin prioritet istiqamətlərindən biridir. Misirlə Azərbaycan arasında iqtisadi və investisiya əməkdaşlığının inkişafı üçün hansı əsas istiqamətləri daha perspektivli hesab edirsiniz?
- Misir və Azərbaycan arasında iqtisadi və investisiya əməkdaşlığı bir neçə əsas istiqamət üzrə perspektivlidir:
Enerji sektoru: Birgə bərpaolunan enerji və neft layihələrinin enerji təhlükəsizliyini və səmərəliliyini artıracağı gözlənilir.
İKT: İnformasiya və kommunikasiya texnologiyaları sahəsində əməkdaşlıq texnoloji tərəqqiləri stimullaşdırmaq və rəqəmsal idarəetməni təkmilləşdirmək məqsədi daşıyır.
Nəqliyyat və logistika: Bu sahələrdə əməkdaşlığın artırılmasının nəqliyyat əlaqələrini və iqtisadi inteqrasiyanı yaxşılaşdıracağı gözlənilir.
KOB-lar: Kiçik və orta sahibkarlığa dəstək özəl sektorun iştirakını və kommersiya tərəfdaşlığını təşviq edəcək.
Mədəniyyət və təhsil mübadilələri: Təhsil, mədəniyyət, gənclər və idman sahələrində səylər qarşılıqlı anlaşma və inkişafa kömək edə bilər.
Bu sahələr hər iki ölkənin davamlı iqtisadi artımına töhfə verməklə ikitərəfli münasibətləri yaxşılaşdırmaq, ticarəti artırmaq və yeni biznes imkanları yaratmaq üçün nəzərdə tutulub.
Strateji tərəfdaşlıq ikitərəfli münasibətləri gücləndirmək məqsədi ilə yanaşı,
həm də mədəni mübadilə və qarşılıqlı anlaşmanı təşviq edir,
regional sabitliyə və inkişafa töhfə verir
- Bildiyiniz kimi, bu il Azərbaycan COP29-a ev sahibliyi edəcək. Sizcə, ölkələrimiz yaşıl enerjinin inkişafı üçün öz resursları və texnologiyalarından necə istifadə edə bilərlər?
- Azərbaycan və Misir öz resursları və texnologiyalarından istifadə edərək yaşıl enerjini birgə təşviq edə bilərlər. Hər iki ölkə əhəmiyyətli günəş enerjisi potensialına malikdir, ona görə də irimiqyaslı günəş fermaları və birgə tədqiqat təşəbbüsləri diqqət mərkəzində olan əsas sahələrdir. Azərbaycan və Misirin sahilyanı rayonları külək infrastrukturunun birgə inkişaf etdirilə və optimallaşdırıla biləcəyi külək enerjisi layihələri üçün idealdır. Azərbaycanın su ehtiyatları və Misirin geotermal potensialı hidroenergetika və geotermal enerji layihələri üçün imkanlar təklif edir.
Bundan əlavə, enerjinin saxlanması və smart şəbəkələr də daxil olmaqla yaşıl texnologiyalar üzrə birgə tədqiqatların təşviqi davamlı enerji texnologiyalarının qəbulunu sürətləndirə bilər. Siyasət koordinasiyası, investisiyaların cəlb edilməsi və dövlət-özəl tərəfdaşlıqlarının təşviqi davamlı inkişafa sadiqliyi nümayiş etdirərək yaşıl enerjinin inkişafı üçün əlverişli mühit yaradacaq.
- Misir və Azərbaycan arasında əməkdaşlığın çox perspektivli sahələri var. Bura infrastruktur, neft-qaz, İKT və əczaçılıq sahələri daxildir. Bu sahələrdə əməkdaşlıq haqqında nə deyə bilərsiniz?
- İnfrastruktur sektorunda hər iki ölkə Azərbaycanın strateji yerləşməsindən yararlanaraq irimiqyaslı nəqliyyat və logistikanın inkişafı layihələrində birgə işləyə, neft-qaz sektorunda birgə müəssisələr yarada, neftin hasilatı və emalını təkmilləşdirmək üçün texnologiyanı paylaşa bilərlər. İKT sektoru innovasiyaları təşviq edərək rəqəmsal texnologiyalar sahəsində birgə tədqiqat və inkişaf imkanları təklif edir. Bundan əlavə, əczaçılıq sahəsində hər iki ölkədə sağlamlıq nəticələrini yaxşılaşdırmaq üçün birgə tədqiqat təşəbbüsləri, yeni müalicə üsulları və texnologiyaların inkişafı üzərində əməkdaşlıq edə bilərlər.
Azərbaycanın su ehtiyatları və Misirin geotermal potensialı
hidroenergetika və geotermal enerji layihələri üçün imkanlar təklif edir
- Səfər çərçivəsində Azərbaycan ilə Misir arasında ticarət dövriyyəsinin bir neçə dəfə artdığı qeyd olundu. Sizcə, ticarət dövriyyəsini daha da artırmaq üçün hansı addımlar atılmalıdır?
- Azərbaycanla Misir arasında ticarət dövriyyəsini artırmaq üçün hər iki ölkə bir sıra tədbirlər görməlidir. Birincisi, ikitərəfli ticarət sazişlərinin genişləndirilməsi daha əlverişli ticarət mühiti yarada bilər. İkincisi, təkmilləşdirilmiş logistika və nəqliyyat infrastrukturu ticarət axınını asanlaşdıracaq. Üçüncüsü, birbaşa işgüzar əlaqələr və B2B görüşləri yeni imkanları müəyyən etməyə kömək edə bilər.
Hesab edirəm ki, mal və xidmətlərin çeşidinin şaxələndirilməsi, tariflər və gömrük prosedurları kimi ticarət maneələrinin azaldılması ticarəti daha da stimullaşdıracaq. Rəqəmsal ticarət platformalarından istifadə bazarın əlçatanlığını və səmərəliliyini artıra bilər. Hər iki ölkə ticarəti inkişaf etdirmək və əməkdaşlığı genişləndirmək üçün “Bir kəmər, bir yol” təşəbbüsündən ən yaxşı şəkildə istifadə edə bilər. Bundan əlavə, canlı və ya onlayn platforma vasitəsilə idxalçılar və ixracatçılar üçün uyğunlaşma konfransları keçirilə bilər.
- Tərəflər hökumətlərarası birgə komissiyanın növbəti iclası barədə razılığa gəliblər. İkitərəfli iqtisadi əlaqələrin inkişafında onun fəaliyyətini necə qiymətləndirirsiniz?
- Birgə hökumətlərarası komissiyanın ikitərəfli iqtisadi əlaqələrə təsirinin qiymətləndirilməsi əldə edilmiş nəticələr və razılaşmaların, icrada olan irəliləyişin, maraqlı tərəflərlə qarşılıqlı əlaqənin və qarşıda duran vəzifələrin qiymətləndirilməsini əhatə edir. Növbəti görüşlə bağlı razılaşma müntəzəm qarşılıqlı fəaliyyətə sadiqliyi nümayiş etdirir ki, bu da müsbət haldır, əvvəlki görüşlərin diqqət mərkəzində olmasından və qəbul edilmiş strateji yanaşmadan xəbər verir. Sazişlərin həyata keçirilməsində irəliləyiş və maraqlı tərəflərin geniş iştirakı da mühüm fəaliyyət göstəriciləridir.
Azərbaycandan keçən Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin mövcudluğu
ölkələrimiz arasında nəqliyyat sahəsində əməkdaşlıq üçün mühüm imkanlar yaradır
- Həm Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizi, həm də Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi Azərbaycan ərazisindən keçir. Ölkələrimiz arasında nəqliyyat sahəsində əməkdaşlıq üçün hansı ilkin şərtlər mövcuddur?
- Azərbaycandan keçən Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin mövcudluğu ölkələrimiz arasında nəqliyyat sahəsində əməkdaşlıq üçün mühüm imkanlar yaradır. Belə əməkdaşlığın ilkin şərtləri coğrafi üstünlüklərdir, çünki Azərbaycan hər iki regionda bazarlara çıxışı təmin etməklə Avropa və Asiya arasında mühüm körpü rolunu oynayır. Bundan əlavə, Azərbaycanın limanlar, dəmir yolları və avtomobil yolları kimi nəqliyyat infrastrukturuna investisiyaları əlaqəni genişləndirir və yüklərin daşınmasını asanlaşdırır.
Eyni zamanda, siyasi iradə və ikitərəfli sazişlər əməkdaşlıq üçün əlverişli mühit, nəqliyyatın səmərəliliyini və əlaqəni yaxşılaşdırmaq üçün birgə layihələrin və təşəbbüslərin inkişafına imkan yarada bilər. Nəqliyyat sahəsində əməkdaşlıq həm ölkələrimizə, həm də daha geniş regiona fayda gətirərək artan ticarət, iqtisadi artım və regional inteqrasiyaya gətirib çıxara bilər.
Azərbaycanın bərpaolunan enerji sektoru, o cümlədən
külək və günəş enerjisi də investisiya imkanları təqdim edir
- Azərbaycan iqtisadiyyatının hansı sahələri Misirin işgüzar dairələrini cəlb edə bilər?
- Misirin biznes ekosistemi üçün Azərbaycan iqtisadiyyatının bir neçə sahəsi investisiya və əməkdaşlıq baxımdan xüsusilə maraqlı hesab oluna bilər. Ölkənizin əhəmiyyətli neft və qaz ehtiyatlarını, enerji istehsalçısı və ixracatçısı rolunu nəzərə alaraq, əsas sahələrdən biri enerjidir. Azərbaycanın bərpaolunan enerji sektoru, o cümlədən külək və günəş enerjisi də investisiya imkanları təqdim edir. Azərbaycanın Avropa və Asiya arasında əsas nəqliyyat qovşağı kimi strateji yerləşməsi nəzərə alınmaqla nəqliyyat və logistika sektoru maraq doğuran digər sahədir. Bundan əlavə, ölkənin münbit torpaqları və inkişaf edən kənd təsərrüfatı sektorunda da böyük potensial var. Turizm Azərbaycanın zəngin mədəni irsi və təbii gözəllikləri ilə getdikcə daha çox ziyarətçi cəlb edən perspektivli sahədir.
Tamilla MƏMMƏDOVA