Suala aydınlıq gətirən mühasibat mütəxəssisi Emin Salamov bildirib ki, həmin hesablaşmalar Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi Kollegiyasının 23 sentyabr 2014-cü il tarixli “Təmir məsrəflərinin mühasibat uçotunda əks etdirilməsinə dair Qaydalar”ın təsdiq edilməsi haqqında Q-19 nömrəli Qərarının 4.7-ci bəndi ilə tənzimlənir.
Misal: Tutaq ki, büdcə təşkilatı Bakı şəhərində aylıq ödənişi 3.500 manat olan (illik 42.000 manat) binanı icarəyə götürüb. İcarəyə götürülən binada iş şəraitinin əlverişli olmaması səbəbindən icarəyə götürən tərəfindən 15.000 manat məbləğində təmir işləri görülüb. Bu halda sərf olunmuş 15.000 manatlıq təmir işləri uçotda neçə əks olunacaq və vəsaiti kim ödəməlidir?
Qeyd edək ki, icarəyə verənlə bağlanmış müqavilə şərtələrinə uyğun olaraq icarəyə götürülmüş bina əsas fond olaraq uçota alınmayacaq. Yuxarıda qeyd edilən misalda sərf olunmuş təmir məsrəflərinin uçotda əks olunması iki üsulla aparılır:
1. İcarəyə götürülmüş və uçota alınmamış əsas fondlar icarəçi tərəfindən təmir olunduqda bununla əlaqədar məsrəfləri təsdiqləyən lazımi sənədlər icarəyə verənə təqdim edilir və təmir işlərinin məbləği icarəyə verən tərəfindən ödənilir.
2. İcarəyə götürülmüş və uçota alınmamış əsas fondlar üzrə təmir işlərinin məbləği icarə haqqının azaldılması yolu ilə icarəçinin öz vəsaitləri hesabına aparılır.
Təmir işləri üzrə məbləğlərin ödənişi icarə haqqının azaldılması yolu ilə aparılmaqla uçota alındıqda aşağıdakı mühasibat yazılışları verilir:
Təmir məbləği:
DT – 143 (verilmiş qısamüddətli avanslar) – 15.000 manat
KT – 103 (bankda olan hesablaşma hesabları) – 15.000 manat
Aylıq icarə məbləği:
DT – 122-9 (sair məsrəflər, icarə xərci) – 3.500 manat
KT – 309 (digər qısamüddətli kreditor borclar, icarə üzrə) – 3.500 manat
İcarə məbləği azaldılır:
DT - 309 (digər qısamüddətli kreditor borclar, icarə üzrə) – 3.500 manat
KT - 143 (verilmiş qısamüddətli avanslar) – 3.500 manat.